سوالات درس 1الی 8 دینی 2 همراه با جواب وپیام آیات(تشریحی-تستی وپرکردنی)
درس اول(جلوه های حکمت و تدبیر)
1- توصیه قران کریم به تصاویر جهان و وظایف انسان ها را توضیح دهید
قران کریم از انسان ها می خواهد که درباره ی این تصویر بیندیشند و با عقل واستدلال و منطق آن را بپزیرند.از این رو مردم را دعوت می کند به پدیده های پیرامون خود نظر کنند.پدیده های چون آمد وشد شب و روز،خورشید،ماه،ستارگان،کوه ها،دشت ها،سپیده دم،گیاهان،جانوران،مراحل خلقت انسان،حرکت ابرها و نزول باران که انسان ها در زندگی روزانه ی خود مشاهده می کند وتفکر در آن ها برای هرکس امکان پذیر است.
2- نتیجه ی عدم خردمندی در تصاویر جهان را بنویسید؟هر کس خردمندی پیشه نکند وبه درستی نیندیشد،زیان آن را خواهد دید و جایگاه خود در جهان را نخواهد شناخت.
3- در مورد عدم خردمندی در آفرینش آسمان ها و زمین: سعدی می گوید:
این همه نقش عجب بر در و دیواروجود هرکه فکرت نکند،نقش بود بر دیوار
4- ویژگی های جهان خیالی را بنویسید؟
1- بی هدفی 2- رابطه ی میان علت و ملول قانون مشخص نیست3- خالقی آگاه و حکیم متصور نیست
درس اول(جلوه های حکمت و تدبیر)
1- توصیه قران کریم به تصاویر جهان و وظایف انسان ها را توضیح دهید
قران کریم از انسان ها می خواهد که درباره ی این تصویر بیندیشند و با عقل واستدلال و منطق آن را بپزیرند.از این رو مردم را دعوت می کند به پدیده های پیرامون خود نظر کنند.پدیده های چون آمد وشد شب و روز،خورشید،ماه،ستارگان،کوه ها،دشت ها،سپیده دم،گیاهان،جانوران،مراحل خلقت انسان،حرکت ابرها و نزول باران که انسان ها در زندگی روزانه ی خود مشاهده می کند وتفکر در آن ها برای هرکس امکان پذیر است.
2- نتیجه ی عدم خردمندی در تصاویر جهان را بنویسید؟هر کس خردمندی پیشه نکند وبه درستی نیندیشد،زیان آن را خواهد دید و جایگاه خود در جهان را نخواهد شناخت.
3- در مورد عدم خردمندی در آفرینش آسمان ها و زمین: سعدی می گوید:
این همه نقش عجب بر در و دیواروجود هرکه فکرت نکند،نقش بود بر دیوار
4- ویژگی های جهان خیالی را بنویسید؟
1- بی هدفی 2- رابطه ی میان علت و ملول قانون مشخص نیست3- خالقی آگاه و حکیم متصور نیست.
ارزیابی
آیا در جهان خیاالی می توان از قانون و قانون مندی سخن گفت؟چرا؟ خیر،زیرا قانون و قانونمندی در جایی است،که رابطه ای میان علت و معلول مشخص باشد.
1- در چنین جهانی،رسیدن به علم ودانش تا چه اندازه امکان پذیراست؟چرا؟ امکان پذیر نیست،زیرا علم و دانش در جایی معنا دارد که قانونمندی وروابط میان موجودات صحیح وواقعی باشد
2- اگربخواهیم نامی برای این جهان خیالی انتخاب کنیم، آن نام چیست؟ جهان تخیلی
3- شما در چنین جهانی،چه احساسی خواهید داشت؟ احساس بی مسؤلیتی،بی هدفی و...
4- آیا با دیدن چنین جهانی می پذیرید که سازنده ای حکیم و خبیرداشته باشد؟ چرا؟خیر. زیرا
از سازنده ی حکیم انتظار می رود که کار آگاهانه ای انجام دهد.
5- نتایج حاصل از همکاری با نظام و قانون در موجودات جهان را بنویسید؟1- هر موجودی از اجزای خاص و معینی تشکیل شده است.2- این اجزا با آرایش مخصوص به خود در کنار یکدیگر قرار گرفته اند.3- هر جزء کار مخصوصی انجام می دهد و وظیفه ی معینی بر عهده دارد. 4- میان وظایف و مسؤلیت ها پیوستگی و ارتباط مشاهده می شود،به گونه ای که کار هر یک مکمل و ادامه ی کار دیگری است و کارها و مسؤلیت ها در ارتباط با هم می یابند و اگر به کار یک جزء به تننهایی نگاه شود، ناقص ونا تمام به نظر می آید.5- هر سامان و نظمی و هر همکاری و فعالیتی،به دنبال هدف خاصی است که آن را از سایر سامان دهی ها و همکاری ها جدا می کند.
6- شاخصه ی اصلی موجودات جهان را نام برده و توضیح دهید؟ شاخصه اصلی همان »هدف» و«غایت» است . بدون «هدف»، پیوستگی، ارتباط و هماهنگی معنا ندارد و اساساً مجموعه ی دارای نظام،شکل نمی گیرد.همکاری، پیوستگی و نظام، همواره برای آن است که به هدف معینی منجر شودوبه سرانجام روشنی برسد
7-پیامد عدم هد فمندی در شاخصه ی موجودات جهان را توضیح دهید؟ اگر شاخصه ی هدفمندی در کار نباشد، تمام فعالیت های یک مجموعه«عبث»،«بیهوده» ودر یک کلام،«باطل» می شود وبا بودن آن، مجموعه ی فعالیت ها،«ثمربخش»،«هدفمند» و در یک کلام ،«حق» می گردد.
8- تستی و پرکردنی: هر همکاری و ترکیبی ، ثمرات و اهداف بسیار بزرگی به دنبال داشت وهیچ کدام بر « باطل » و« بیهوده » نبود
درس دوم ( با کاروان هستی)
1-انواع علل ها را نام ببرید؟1- علل عرضی 2- علل طولی
2- علل عرضی را توضیح دهید؟ بررسی علل ونقش یک پدیده در مجموعه را به تنهایی علل عرضی می گویند. مانند: بررسی نقش خورشید در رویش گیاه.
3- علل طولی را توضیح دهید؟ بررسی علل تمام پدیدها در یک مجموعه را علل طولی می گویندمانند: نقش خورشید، آب، خاک و... در رویش گیاه.
4- مجموعه نظامند را تعریف کنید؟مجموعه ای است که اجزاء آن به گونه ای سامان یافته اند که فعالیت دسته جمعی آن ها منتهی به هدفی معین می شود.
تستی و جای خالی: شاخصه ی اصلی مجموعه ای «هدفمندی» است.
تستی و جای خالی: نظام های کوچک هم برای خود هدف و غایت خاصی دارند.
تستی و جای خالی: نظام های کوچک هم از نظام های کوچکتری تشکیل شده باشند.
پیام آیات:
با تدبر در آیات ابتدای درس و تکمیل عبارت های زیر، پاسخ سؤال طرح شده به دست آورید.
1- تمام مخلوقات این جهان به حق آفریننده شده اند ودارای هدف مشخص می باشند. پیام آیه احقاب/3
2 - هریک از مخلوقات در بهترین صورت و مشکل خلق شده اند و آنچه که نیازمند رساندن آن ها به هدف بوده،دراختیار دارند. پیام آیه تغابن/3
3- هر یک از مخلوقات ومجموعه ی آن ها که نظام واحد جهانی را تشکیل می دهند،دارای انسجام کامل و پیوستگی دقیق برای رسیدن به هدف می باشند پیام آیه .مُلک/3
4-همه ی مخلوقات عالم تحت قانون مندی واحد الهی عمل می کنندو به سوی خدا که مقصد نها یی جهان خلقت است روان می باشند . پیام آیه آل عمران/83
5 - کاروان هستی همان طور که از خدا ،رو به سوی خدا دارد. پیام آیه ا حقاف/3
درس سوم( سرمایه های انسان)
1- سرانجام ویژه انسان در جهان آخرت چگونه رقم می خورد؟ سرانجامِ او در جهان آخرت این گونه است که گروهی به تقرب الهی می رسند و بهشت نصیبشان می شود وگروهی دیگر سرانجامی تلخ درند و به جهنم در می آیند.
2- حضرت علی (ع) درمورد اهمیت شناخت انسان چه می فرماید:«خدا رحمت کند کسی را که بداند از کجا آمده،درکجا قرار دارد و به کجا می رود.
پیام آیه ها
1- خداوند به ما کرامت بخشیده وبر بسیاری از مخلوقات برتری داده است. آن چه را که در آسمان ها وزمین است برای ما آفریده و توانایی بهره مندی از آن ها را در وجود ما قرار داده است. پیام آیه اسرا/70
2-پروردگار، به ما قوّه و نیرویی عنایت کرده تا با آن بیندشیم وراه درست زندگی رااز راه های غلط تشخیص دهیم. حقایق رادریابیم وازجهل و نادانی دور شویم. پیام آیه زمر/18و17
3- خداوند،ما را صاحب اراده واختیار آفرید ومسؤل سرنوشت خویش قرار داد. سپس راه رستگاری وراه شقاوت را به مانشاندادتاخودراه رستگاری رابرگزینیم وازشقاوت دوری کنیم پیام آیه انسان/3
4- او،سرشت ما را با خود آشنا کرد وگرایش به خود را گرایش به همه ی خوبی ها وزیبایی هاست،در ما قراردارد.از این رو،هر کس در خود می نگرد یا به تماشای جهان می نشیند، خدارا می یابد ومحبتش را دردل حس می کند. پیام آیه روم/30
5- خدای متعال،شناخت خیر ونیکی وگرایش به آن وشناخت بدی وزشتی وبیزاری از آن را در ما قرارداد،تا به خیرونیکی رو آوریم وازگناه وزشتی بپرهیزیم. ازاین روست که همه ی ما فضایلی چون صداقت،کرامت،عزّت نفس وعدالت رادوست داریم وازدو ویی،حقارت نفس،ریاوظلم بیزاریم واگربه یکی از گنا هان آلوده شدیم،خود را سرزنش وملامت می کنیم و در اندیشه ی جبران بر می آییم پیام آیه شمس/ 8 و7
*- قرآن کریم آن سرزنش گر درونی را چه نامیده است:نفس لوامًه(نفس سرزنشگر)*
6- علاوه بر این سرمایه های بزرگ،خداوند،پیامبران وپیشوایان پاک ودلسوزی را همراه با کتاب راهنما برای ما فرستاد تا راه سعادت را به ما نشان دهندو در پیمودن راه حق به ما کمک کردنند. همچنین وعده داده است که هرکس در راه خدا،که راه خوشبختی خودمان است، تلاش کند،اورا ازامدادهای غیبی خود بهره مند سازدودررسیدن به مقصد یاری کند. عنکبود/69
7- او به ما یادآوری می کند که عاملی درونی،انسان ها را برای رسیدن به لذت های زودگذر دنیایی،به گناه دعوت می کند وازپیروی ازعقل و وجدان باز می دارد ق / 16
8-، خداوند از عامل گمراه کنندهی دیگری به ما خبر می دهد که خود را برتراز آدمیان می پندارد وسوگند یاد کرده که فرزندان آدم را فریب دهدو از رسیدن به بهشت دارد. بقره/168و 169
3- حضرت علی(ع)درمورد سرشت خدا آشنایی انسان چه می فرماید؟ «درهیچ چیزی ننگریستم، مگر این که خدا را قبل از آن،بعد از آن و با آن دیدم.
4-حضرت علی(ع) درمورد دشمن درونی انسان ها چه می فرمایند؟ «دشمن ترین دشمن تو همان نفسی است که در درون توست».
5-درمورد دشمن درونی انسان یا نفس لوامّه:
نفس، هر دم در درونت در کمین از همه مردم بتر در مکر و کین
دشمنی دارای چنین در سرّ خویش مانع عقل است وخصم جان وکیش 6-شیطان معمولاً انسان را از چه راه ها یی گمراه می کند؟
1- زیبا ولذت بخش نشان دادن گناه 2-سرگرم کردن به آرزوهای سراب گونه ی دنیایی. 3- غافل کردن از خداویاد او4-ایجاد کینه و دشمنی میان مردم.
7- با استفاده از آیات قران نشان دهید.شیطان در روز قیامت خطاب اهل جهنم چه می گوید؟«خداوند به شما وعده ی حق داد،اما من به شما وعده ای دادم و خلاف آن عمل کردم. البته من بر شما تسلطی نداشتم، فقط شما را به گناه دعوت کردم. این خودتان بودید که دعوت مرا پذیرفتید. امروزخود را سرزنش کنید نه مرا. نه من می توانم به شما کمکی کنم ونه شما می توانید مرا نجات دهید. »
8- حضرت امام عصر درمورد تأثیرنماز برایشان ودور کردن شیطان چگونه گفته اند؟
«هیچ چیزی مانند نماز بینی او را به خاک نمی مالد»
9- چه موقع خداوند بر خود آفرین گفته است؟ آنگاه که خداوند مراحل خلقت انسان و رشد و تکامل وی دررحم مادر را بیان می کند و تحولات پیچیده ی زیستی او را یکی پس از دیگری نام می برد واز دمیدن روحی ویژه در او یاد می کند، در پایان می فرماید: پس بزرگ وبزرگواری است خدای یکتا که نیکوترین آفرینندگان است.
10-رسول خدا در مورد انسان هایی که حلقه ی بندگی شیطان را به گردن می آویزند از نظر خداوند چه می فرمایند؟ چون فرمان خدا را برای سجده ی بر انسان اطاعت نکرد.
درس چهارم(خود حقیقی)
1- از تدبر درآیات قران کریم ابعاد وجودی انسان را نام برده توضیح دهید؟وجود انسان از دو بُعد جسمانی و روحانی تشکیل شده است؛بُعد جسمانی و مادی انسان، مانند سایر اجسام ومواد،تجزیه وتحلیل می پذیرد وسرانجام فرسوده ومتلاشی می گردد وبه مکان و زمان نیازمند و محدود است. درمقابل، بُعد روحانی وغیر جسمانی انسان تجزیه وتحلیل نمی پذیرد،متلاشی نمی شودوبعد ازمرگ بدن،باقی می ماند وآگاهی و حیات خود را از دست نمی دهد.
2- دلایل و نشانه های روحانی بودن وجود انسان را فقط نام ببرید؟
الف- ثابت بودن«خود» ب- رؤیاهای صادقه
3- از دلایل ونشانه های روحانی بودن انسان ،ثابت بودن من یا خود را توضیح دهید؟
هرکس درک روشنی از«خود»دارد ودراثبات وجودِ چیزی که از آن تعبیربه«من» می کند به هیچ گونه استدلالی احتیاج ندارد. با آن که در طول زندگی ،شکل وقیافهواعضا واندام های بدن درحال تغییراست وجسم امروزمن با جسم زمان نوزادیبسیارمتفاوت است،اما می گوییم همان کسی هستم که سال ها پیش در فلان روز متولد شدم.
5- چرا شخصیت یا«من»انسان وابسته به جسم او نیست؟
اگر چنین بود باید در دوران عمر بارها عوض شده وبه شخص دیگری تبدیل شده باشد. درصورتی که چنین نیست. هرکس این را در خود می یابد که کس دیگری جایگزین او نشده و او همواره خودش بوده است. واگر کارهایی،خوب یا بد،درطول سالیان گذشته انجام داده، همه ای این کارها را به همین«خود»نسبت می دهد و«خود» را عامل آن کارها می داند.
6- چرا قوانین و مقررات جامعه بر پایه ی من ثابت بنا شده است؟
اگر از شخصی که بیست سال قبل کتابی نوشته یا یک قانون علمی را کشف کرده یا خدماتی به جامعه عرضه نموده است،اکنون تجلیل می کنیم ویا اگر کسی را که بیست سال قبل،به جنایتی دست زده واکنون دستگیر شده است،محاکمه ومجازات می کنیم،بدان جهت است که آنان را همان انسان بیست سال قبل می دانیم، گر چه سنّی از آنان گذشته وظاهرشان تغییر کرده است.
تستی و جای خالی:دیده ایم که برخی انسان ها قسمتی هایی از بدن خود را در حادثه ای ازدست می دهند،امّا نه خودشان و نه دیگران،هیچ گاه احساس نمی کنند که قدری ازهویت و«من»او کم شده باشد واین نشان می دهد که ثبات هویت و«خود» ما ناشی از ثبات اندام های ما نیست.
تستی و جای خالی:نتیجه می گیریم که«من»و«هویت» انسان ثابت است ومستقل ازجسماوست.
1- ازدلایل ونشانه های روحانی بودن انسان رؤیاهای صادقه را توضیح دهید؟
هر کدام از ماهنگام خواب،رؤیاهایی را مشاهده می کنیم که برخی از آن ها مطابق با واقعیت هستند واز یک رویداد خارجی حکایت می کنند. مثلاً برخی از این قبیل خواب ها،خبر از حوادث گذشته یا رویدادهای آینده می دهند یا نشان دهنده ی مکانی هستند که هرگز دربیداری آن جا را ندیده ایم وبعدها که به آن جا می رویم،آن چه را در خواب دیده بودیم،در خارج مشاهده می کنیم.
2- توانایی های برد روحانی انسان را بنویسید؟توانایی«انتخاب»و«تصمیم گیری» می دهد، «جاودانگی» را درمی یابد وآن را طلب می کند،به دنبال کمالات نا محدود است و توانایی درک واقعیات و اختراع وابتکارواکتشاف به ما می بخشد. همین بُعد است کهفضیلت ها ورذیلت های اخلاقی را کسب می کند واگر به فضیلت ها آراسته شد، مقرب
درگاه خدا ومسجود فرشتگان می شود واگر به رذیلت ها تن داد، تا اعماق جهنم سقوط می کند.
سوالات درس پنجم (پنجره ای به روشنایی)
1- دیدگاه اول درمورد مرگ را بنویسید؟مرگ پایان زندگی است و هر انسانی پس از مدتی زندگی در دنیا،دفتر عمرش بسته می شود و حیات او پایان می یابد و رهسپار نیستی می شود.
2- پیامدهای دیدگاه اوّل را درمورد مرگ بنویسید؟ ( دیدگاه کسانی که مرگ را پایان زندگی می دانند):از پیامد های مهم این نگرش برای انسانی که گرایش به جاودانگی دارد،این است که همین زندگی چند روزه نیز برایش بی ارزش می شود؛درنتیجه به یأس و نا امیدی دچار شده،شادابی و نشاط زندگی را از دست می دهد،از دیگران کناره می گیرد و به انواع بیماری های روحی دچار می شود0 گاهی نیز برای تسکین خود و فرار از ناراحتی،در راه هایی قدم می گذارد که روز به روز بر سرگردانی و یأس او می افزاید.گروهی نیز می کوشند که راه غفلت از مرگ را پیش بگیرند ، خود را به هر کاری سرگرم می سازند تا آینده ی تلخی را که در انتظار دارند، فراموش کنند0
3- دید گاه دوم در مورد مرگ را همراه با دو حدیث از پیامبر گرامی اسلام بنویسید؟ (دید گاه پیروان پیامبران الهی):پیروان پیامبران الهی مرگ را پایان بخش دفتر زندگی نمی پندارند بلکه آن را غروبی می دانند که طلوعی درخشان تر در پیش دارد یا پلی به حساب می آورند که آدمی را از یک هستی به هستِی بالاتری(آخرت) منتقل می کند.
4-پیامد های دیدگاه دوم (پیروان و پیامبران الهی) را در مورد مرگ بنویسید؟
1- اولین پیامد این نگرش، بیرون آمدن زندگی از بن بست و باز شدن پنجره ی امید و روشنایی به روی انسان و ایجاد شور ونشاط و انگیزه ی فعالیت و کار در زندگی است چنین انسانی دارای انرژی فوق العاده و همت خستگی نا پذیراست و از کار خود لذت می برد. او با تلاش و توان بسیار در خدمت به خلق خدا می کوشد و می داند که هر چه بیش تر به دیگران خدمت کند، آخرت او زیباتر خواهد بود.
2- اثر دیگر این نگرش،نهراسیدن از مرگ و آمادگی برای فداکاری در راه خداست0 خدا پرستان حقیقی گرچه در دنیا زندگی می کنند و زیبا هم زندگی می کنند، اما به آن دل نمی سپرند؛ از این رو،مرگ را ناگوار نمی دانند0آنان معتقدند که مرگ برای کسانی ناگوار و هولناک است که زندگی را محدود به دنیا می بینند یا با کوله باری از گناه با آن مواجه می شوند.
5- نترسیدن خدا پرستان از مرگ به چه معناست؟ به این معنا نیست که آنان آرزوی مرگ می کنند، بلکه آنان از خداوند عمر طولانی می خواهند تا بتوانند در این جهان با تلاش در راه خدا و خدمت به انسان ها، با اندوخته ای کامل تر خدا را ملاقات کنند و به درجات برتر بهشت نایل شوند،از طرف دیگر،همین عامل سبب می شود که دفاع از حق و مظلوم و فداکاری در راه خدا آسان تر شود وشجاعت به مرحله ی عالی آن برسد و آن گاه که حیات این دنیا چیزی جز ننگ و ذلت نباشد و فداکاری در راه خدا ضروری باشد،انسان ها به استقبال شهادت روند وبا شهادت خود،راه آزادی انسان ها را هموار کنند.
سوالات کوتاه( با توجه به پیام آیات ومطالب درس)
1- یکی از انذر هایی که مورد بی توجهی کافران قرار می گیرد،کدام است؟ بی اعتنایی به مرگ سوره: احقاف آیه:3
2- زندگی دنیا،اگر بدون توجه به آخرت باشد،چگونه خواهد بود؟
اعمال آن ها تباه می گردد سوره:یونس آیه:7و8
3- زیان کار ترین مردم چه کسانی هستند؟واینان درباره ی خود چه فکری می کنند؟
کسانی هستند که بهترین کار را انجام می دادن،در حالی که گمان می کردند بهترین عملکرد را دارند0 سوره:کهف آیه:103و104
4- رسول خدا(ص) فرمود:
برای بقا خلق شده اید،نه برای نابودی وفنا،وبا مرگ تنها از جهانی به جهان دیگر منتقل می شوید.
5-از ایشان پرسیدند: باهوش ترین مؤمنان چه کسانی هستند؟
فرمود: آنان که فراوان به یاد مرگ اند و بهتر از دیگران خود را برای آن آماده می کنند.
6- حضرت علی(ع) در مورد مرگ چه فرموده اند؟ ای مردم:آدمی در همان حال که از مرگ می گریزد،آن را ملاقات می کند0 دوران زندگی میدان از دست دادن جان است و فرار از مرگ عین نزدیک شدن به آن می باشد
7- چرا خداوند فرموده آفرینش این جهان جز بر پایه ی حق نیست؟
چون دنیا بر مبنای هدفمند ی آفریده شده است سوره: احقاف آیه:3
8- آیا خداوند فقط همین دنیا را آفریده است؟
خیر، چون دنیای آخرت هم وجود دارد سورها و آیه ها: ما یده/69 وعنکبوت/64
9-- یکی از نتایج بر حق بودن خلقت جهان که به انسان مربوط می شود،چیست؟
انسان نتیجه ی کار خود را می بیند سوره:جاثیه آیه:22
10- چه تفاوت های مهمی میان دنیا و آخرت وجود دارد؟1- این دنیا موقتی است ولی آن یکی دنیا موقتی نیست و پایدار است 2- زندگی راستین در قیامت است 3- آخرت محل پاداش است سورها و آیه ها: عنکبوت / 64و اسراء/ 19 و کهف/103 تا 105
11- چه کسانی در این جهان دچار حزن و ترس از عاقبت زندگی خود نمی شوند؟
کسانی که ایمان به خدا دارند و به عمل صالح عمل می کنند سوره:ما یده آیه:69
12- چگونه می توان یک زندگی نتیجه بخش وپر ثمر داشت؟
با ایمان به خدا ،ایمان به آخرت و سعی و تلاش سوره: اسراء آیه: 19
درس ششم (آینده روشن)
1- قانون عقل و خبر پیامبران را در مورد معاد بنویسید؟ مهمترین خبری که انبیاء برای بشر آورده اند، خبر از معاد و سرای آخرت است. همه آنان پس از ایمان به خدا، ایمان به آخرت را مطرح کرده و آن را لازمه ی ایمان به خدا دانسته اند. قرآن کریم با چنان صراحت و قطعیتی از آخرت یاد می کند که جای هیچ شک و شبهه ای را باقی نمی گذارد. در این کتاب الهی، بعد از توحید و یکتاپرستی، درباره ی هیچ موضوعی به اندازه ی معاد سخن نرفته است.
2- چرا دفع خطر احتمالی لازم است؟ اگر سیم برقی را که بدون حفاظ است، بر دیوار منزل خود مشاهده کنیم و یکی از اعضای خانواده به ما خبر دهد که در آن برق جریان دارد،از دست زدن به آن خودداری می کنیم0 زیرا در این گونه موارد از یک قانون عقلی پیروی می کنیم که می گوید: « دفع خطراحتمالی لازم است.»
3- ضرورت معاد بر اساس حکمت الهی را توضیح دهید؟ حکیم کسی است که کارهایش هدفمند است و به نتایج صحیح و درست منتهی می شود. از این رو خدای حکیم،مرتکب کار عبث و بیهوده نمی شود،زیرا کار عبث از جهل ونادانی سرچشمه می گیرد. هر موجودی را برای هدف شایسته ای خلق می کند و امکانات رسیدن به آن هدف را هم به او عطا می نماید و اگر تمایلات و گرایش ها یی در وجودش قرار داده،پاسخ مناسب آن را هم پیش بینی کرده است0 به طور مثال،در مقابل احساس تشنگی و گرسنگی حیوانات،آب و غذا را آفریده تا بتوانند تشنگی و گرسنگی خود را بر طرف نمایند.
4- حکیم کیست؟ حکیم کسی است که کارهایش هدفمند است و به نتایج صحیح و درست منتهی می شود.
5- چرا خدای حکیم،مرتکب کار عبث و بیهوده نمی شود؟ زیرا کار عبث از جهل ونادانی سرچشمه می گیرد. هر موجودی را برای هدف شایسته ای خلق می کند و امکانات رسیدن به آن هدف را هم به او عطا می نماید و اگر تمایلات و گرایش ها یی در وجودش قرار داده،پاسخ مناسب آن را هم پیش بینی کرده است0 به طور مثال،در مقابل احساس تشنگی و گرسنگی حیوانات،آب و غذا را آفریده تا بتوانند تشنگی و گرسنگی خود را بر طرف نمایند.
6- منظور ازگرایش به بقا و جاودانگی چیست؟اگر به وجود خود توجه کنیم،می بینیم که هر انسانی گرایش به بقا و جاودانگی دارد و از مرگ و نابودی گریزان است و بسیاری از کارهای خود را برای حفظ و بقای خود انجام می دهد. همچنین هر انسانی طالب و خواستار همه ی کمالات و زیبابی هاست و این طلب به هیچ حدّی محدود نمی شود. او به دنبال پایان ناپذیرها و افول ناشدنی هاست0
7- ضرورت معاد بر اساس عدل الهی را توضیح دهید؟عدل یکی از صفات الهی است0 خداوند عادل است و جهان را بر عدل استوار ساخته است.
10- چرا انسان ها نیز در داخل این نظام امکان تحقیق عدل الهی نیست؟الف- پاداش بسیاری از اعمال، مانند شهادت در راه خدا،در دنیا امکان پذیر نیست. همچنین پاداش کسی که کارهای نیک فراوانی دارد و به جمع زیادی از انسان ها خدمت کرده است،با توجه به عمر محدود که دارد،میسّرنیست. ب-مجازات بسیاری از کسانی که به دیگران ستم کرده اند دراین دنیا عملی نیست. برای مثال،مجازات کسی که افرادی را به قتل رسانده یا مانع رشد استعدادهای بسیاری از انسان ها شده است،در این جهان ممکن نیست. واگر جهان دیگری نباشد،که ظالم را به مجازات واقعی اش برسانند و حق مظلوم را باز ستانند،بر نظام عادلانه ی خداوند ایراد وارد می شود.
11- چگونه ممکن است همه ی انسان ها پس از مرگ و پوسیده و متلاشی شدن دوباره زنده شود؟
1- حقیقت وجود انسان،نفس و روح اوست و این حقیقت،هنگام مرگ نابود نمی شود بلکه توسط فرشته ی مرگ به تمام کمال دریافت می گردد.2-پاسخ دیگر قرآن کریم مربوط به امکان آفرینش مجدد جسم برای پیوستن به روح در آخرت است0 این پاسخ خود به سه گونه طرح شده و به اثبات آفرینش مجدد جسم پرداخته است0
12- تستی و پرکردنی: حقیقت وجود انسان،نفس و روح اوست0
13-تستی و پرکردنی:کتاب الهی،بعد ازتوحید و یکتاپرستی،درباره هیچ موضوعی به اندازه ی معاد سخن نرفته است.
14-تستی و پرکردنی:آسمان ها و زمین بر اساس عدل پابرجاست0
( درس هفتم منزلگاه بعد)
1- برزخ در لغت به چه معناست آن را توضیح دهید؟ برزخ در لغت به معنای فاصله و حایل میان دو چیز است. عالم برزخ نیز میان زندگی دنیای و حیات اخروی قرار گرفته و آدمیان،پس از مرگ وارد آن می شوند و تا قیامت درآنجا می ماند.
2- از ویژگی های عالم برزخ دو مورد بنویسید؟1- پس از مرگ، گرچه فعالیت های حیاتی بدن متوقف می شود،امّا فرشتگان حقیقت وجود انسان را که همان روح است،«توفّی» می کنند، یعنی آن را به طور تمام و کمال دریافت می نمایند. بنابراین گرچه بدن حیات خود را از دست می دهد، امّا روح همچنان به فعالیت آگاهانه ی خویش ادامه می دهد. 2- بخشی از پاداش و جزای مردم در عالم برزخ داده می شودمؤمنان در«بهشت برزخی» و کافران در«جهنم برزخی» که تجلی کوچکی از بهشت و جهنم آخرت است، روزگار می گذرانند.
3- توفی یعنی چه آن را توضیح دهید؟ پس از مرگ، گرچه فعالیت های حیاتی بدن متوقف می شود،امّا فرشتگان حقیقت وجود انسان را که همان روح است،«توفّی» می کنند، یعنی آن را به طور تمام و کمال دریافت می نمایند. بنابراین گرچه بدن حیات خود را از دست می دهد، امّا روح همچنان به فعالیت آگاهانه ی خویش ادامه می دهد.
4- در عالم برزخ انسان با چه موجوداتی گفتگو می کند و نتیجه ی چه اموری را می بیند؟در این عالم، انسان با فرشتگان گفتگو می کند و پاسخشان را می شنود. همچنین اموری را درک و مشاهده می کند که درک آن ها در دنیا ممکن نبود.
5- منظوراز بهشت برزخی و جهنم برزخی یعنی چه؟ بخشی از پاداش و جزای مردم در عالم برزخ داده می شود.مؤمنان در«بهشت برزخی» و کافران در «جهنم برزخی» که تجلی کوچکی از بهشت و جهنم آخرت است، روزگا می گذرانند.
6- آثار ما تقدم وما تأخر را تعریف کنید؟ اعمالی که انسان در زمان حیات خود انجام می دهد، دارای آثاری هستند که برخی از این آثار بعد از حیات او هم باقی می ماند0این اعمال و آثار دنیای آن،«ما تقدم» نامیده می شوند. یعنی پیش از مرگ در پرونده ی اعمال فرد ثبت شده است .آثاری را که بعد از مرگ بر جا می گذارد،«ما تأخر» می نامند. یعنی با این که فرد از دنیا رفته پرونده ی عملش همچنان گشوده است وآثار عمل در آن ثبت می گردد.
7- امام صادق(ع) از سه چیز صحبت کرد آن ها را بنویسید؟ رزق تو که با پایان یافتن مهلت تو قطع شد (واینک همراه تو نیست)،خانواده ات که تو را رها کردند وبازگشتند ومن که عمل تو هستم که با تو می مانم0آگاه باش که من در میان این سه، در نزد تو از همه بی ارزش تر و سبک تر بودم.
8- رسول خدا درمورد روش نیک و زشت چه فرمودنند؟ هرکس سنت و روش نیکی را در جامعه جاری سازد،تا وقتی که در دنیا مردمی به آن سنّت عمل می کنند،ثواب آن اعمال را به حساب این شخص هم می گذارند،بدون این که از اجر انجام دهنده ی آن کم کنند و هر کس سنّت زشتی را در بین مردم باب کند، تا وقتی که مردمی بدان عمل کنند، گناه آن را به حساب او نیز می گذارند،بدون این که از گناه عامل آن کم کنند.
9- امام صادق(ع) فرمودند:انسان پس از مرگ به شش چیز بهرمند می شود؟
1- فرزند صالحی که برای او طلب مغفرت کند،2- کتاب قرآنی که از آن قرائت 3- شود،چاه آبی که حفر کرده (و به مردم آب می دهد)،4- درختی که کاشته است، 5- آبی که برای خیرات جاری کرده 6- روش پسندیده ای که بنا نهاده و دیگران پس از وی، آن را ادامه می دهند.
2- تستی و پرکردنی: قرآن کریم از وجود عالمی پس ازمرگ به نام«برزخ» خبر می دهد.
4- پاسخ کوتاه( توفی): گرفته شدن جان انسان توسط فرشتگان
درس هشتم( واقعه ی بزرگ)
1-از حوادث مرحله ی اول قیامت نفخ صور اول را توضیح دهید؟اولین حادثه،نفخ صور است.نفخ صور واقعه ی سهمگینی است که قرآن کریم از آن به «صیحه» نیز یاد کرده است. این صدای مهیب آسمان ها وزمین را فرا می گیرد وآن چنان ناگهانی رخ می دهد که همه را غافل گیر می کند.
2- از حوادث مرحله اول( مدهوشی اهل آسمان و زمین) را توضیح دهید؟همه ی اهل آسمان ها و زمین،جز آن ها که خداوند خواسته است،مدهوش می شوند و بساط حیات انسان و سایر موجودات بر چیده می شود.
3- هدف از تغیر آسمان ها وزمین با آسمان و زمین دیگر چیست؟تحولی عظیم در آسمان ها و زمین رخ می دهد،آن گونه که وضع کنونی تغییر می کند. این تغییر چنان عمیق است که آسمان ها و زمین به آسمان ها و زمینی دیگر تبدیل می شوند تا مناسب احوال و شرایط قیامت گردند.
4- مرحله دوم قیامت باچه حوادثی همراه است نام ببرده؟وتوضیح دهید؟ (1- نفخ صور دوم: 2- زنده شدن همه ی انسان ها: 3- نورانی شدن زمین: 4- برپا شدن دادگاه عدل الهی: 5- حضور شاهدان و گواهان: 6- قضاوت بر معیار حق: 7- دادن نامه اعمال)
1- از حوادث مرحله دوم قیامت( نفخ صور دوم) را توضیح دهید؟ بار دیگر بانگ سهمناکی در عالم می پیچد و حیات مجدّد انسان ها آغاز می شود.
2- از حوادث مرحله دوم قیامت( زنده شدن همه ی انسان ها) را توضیح دهید ؟همه مردگان دوباره زنده می شوند واز قبرها بیرون می آیند و در پیشگاه خداوند حاضر می گردند.
3- از حوادث مرحله دوم قیامت ( نورانی شدن زمین) را توضیح دهید ؟با نوری از جانب پروردگار، زمین روشن می شود تا سرگذشت انسان ها و حوادث تلخ و شیرن و کارهای نیک و بد آن ها را که دیده است، آشکار کند با این نورانیت، پرده ها کنار می رود و واقعیت حوادثی که بر زمین گذشته است، پدیدار می گردد.
4- از حوادث مرحله دوم قیامت برپا شدن دادگاه عدل الهی توضیح دهید ؟ با آماده شدن صحنه ی قیامت، رسیدگی به اعمال آغاز می شود.ابتدا کتابی قرار داده می شود که در آن کتاب،همه ی اعمال انسان ها از کوچک و بزرگ ثبت است.مردم اعمال خود را در آن کتاب می یابند و گناهکاران می گویند این چه کتابی است که هیچ کار کوچک و بزرگی را از قلم نینداخته و همه را به حساب آورده است.
5- از حوادث مرحله دوم قیامت حضور شاهدان و گواهان را توضیح دهید ؟ پیامبران و امامان شاهدان دادگاه عدل الهی هستند؛ همان گونه که در دنیا ناظر و شاهد بر اعمال انسان ها بوده اند.آنان همچنین معیار سنجش اعمال دیگر انسان ها می باشند و چون ظاهر و باطن اعمال انسان ها را در دنیا دیده اند واز هر خطایی مصون و محفوظ اند، بهترین گواهان قیامت اند.رسول خدا(ص) نیز شاهد و ناظربر همه ی پیامبران و امت ها ست.
6- از حوادث مرحله دوم قیامت قضاوت بر معیار حق توضیح دهید ؟پس از آماده شدن صحنه ی قیامت و حضور شاهدان، اعمال،افکار و نیت های انسان ها در ترازوی عدل پروردگار سنجیده می شود. معیار و وسیله ی سنجش اعمال،حق است؛یعنی،به میزانی که اعمال مشتمل بر حق وعدل باشد، ارزشمند و سنگین است، درغیراین صورت،سبک خواهد بود و وزنی نخواهد داشت و چون اعمال پیامبران و امامان عین حق وحقیقت است،معیار و میزان سنجش اعمال سایرین قرار می گیرد.هرچه عمل انسان ها به راه و روش آنان نزدیک تر باشد،ارزش افزون تری خواهد داشت.
7- از حوادث مرحله دوم قیامت دادن نامه اعمال را توضیح دهید :نامه ی نیکوکاران را به دست راست ونامه ی عمل بد کاران را به دست چپ آن ها می دهند.نامه ی عمل انسان با نامه های ثبت شده در دنیا تفاوتی اساسی دارد0نامه های این دنیا،صرفاً گزارشی از عمل است که به صورت کلمات ونوشته در آمده اما نامه ی انسان به گونه ای است که خود عمل و حقیقت آن را دربر دارد.از این رو،تمام اعمال انسان در قیامت حاضر می شوند و انسان عین اعمال خود را می بیند.کارهای خوب با صورت های بسیار زیبا و لذت بخش تجسم می یابند و کارهای بد با صورت هایبسیار زشت و وحشت زا و آزارده دهنده مجسّم می شوند.
5- تستی و پرکردنی: رسول خدا(ص) نیز شاهد و ناظربر همه ی پیامبران و امت ها ست.
6- تستی و پرکردنی: چون اعمال پیامبران و امامان عین حق وحقیقت است،معیار و میزان سنجش اعمال سایرین قرار می گیرد.
7- علاوه بر شهادت پیشوایان،شاهدان دیگری در روز قیامت چه کسانی هستند؟
الف- فرشتگان الهی ب- اعضای بدن انسان
8- معیار و وسیله ی سنجش اعمال در قیامت چه چیزی می باشد؟ معیار و وسیله ی سنجش اعمال،حق است؛یعنی،به میزانی که اعمال مشتمل بر حق وعدل باشد، ارزشمند و سنگین است، درغیراین صورت،سبک خواهد بود و وزنی نخواهد داشت و چون اعمال پیامبران و امامان عین حق وحقیقت است،معیار و میزان سنجش اعمال سایرین قرار می گیرد.هرچه عمل انسان ها به راه و روش آنان نزدیک تر باشد،ارزش افزون تری خواهد داشت.
9- نامه ی عمل انسان با نامه های ثبت شده در دنیا چه تفاوتی اساسی دارد؟
نامه های این دنیا،صرفاً گزارشی از عمل است که به صورت کلمات ونوشته در آمده اما نامه ی انسان به گونه ای است که خود عمل و حقیقت آن را دربر دارد.از این رو،تمام اعمال انسان در قیامت حاضر می شوند و انسان عین اعمال خود را می بیند.کارهای خوب با صورت های بسیار زیبا و لذت بخش تجسم می یابند و کارهای بد با صورت های بسیار زشت و وحشت زا و آزارده دهنده مجسّم می شوند.
