نمونه هایی از احکام محرم و نامحرم
س) پوشاندن پا از مچ تا انگشتان در مقابل نامحرم برای زن واجب است یا نه؟
ج ) بلی زن در مقابل نامحرم باید روی پاها را هم بپوشاند.
س) سلام بر نامحرم چه حکمی دارد؟
ج
) در محیطهای جمعی سلام بر جمع مانعی ندارد؛ ولی بهتر است از سلامهای
خصوصی که نوعاً زمینه ساز فتنه است، اجتناب شود. از امیرمؤمنان علیه‌السلام
روایت شده است که فرمود: «من به زن جوان سلام نمیکنم؛ زیرا میترسم در
قلبم چیزی خلجان کند که مطلوب پروردگار نیست.»
س) آیا صحبت با نامحرم در محیط خلوت و به مدت طولانی جایز است؟
ج
) اگر محیط خلوتی باشد که دیگری نتواند به آن وارد شود بودن دو نامحرم در
آن مکان، حرام است، و در غیر آنجا هم، اگر صحبتهای شهوانی باشد، یا مفسده
دیگری بر آن مترتب شود، جایز نیست.
س) آیا رعایت حجاب در مقابل پسر خاله و پسر عمو لازم است، اگر چه مسنتر از خودم و جای پدرم باشند؟
ج
) پسر عمه، پسر خاله، پسر دایی و پسر عمو همه نامحرم هستند و رعایت حجاب
در برابر آنها واجب و ترک آن گناه است؛ و بالا بودن سن آنان موجب تغییر
حکم نیست.
س) آیا میتوانیم با دختر نامحرمی، صیغه خواهر و برادری بخوانیم، و مثل خواهر و برادر با هم رفتار کنیم؟
ج
) خیر، صیغه خواهر و برادری با نامحرم مشروع نیست، آنچه موجب محرمیت
میشود، انجام عقد ازدواج بصورت دائم یا موقت، با رعایت شرائط مربوطه است.
س)
با توجّه به اینکه کلاسهای دانشجویان دختر و پسر با هم برگزار میشود،
طبعاً ناخودآگاه چشم آدم به دختران نامحرم میافتد، حکم آن چیست؟
ج ) نگاه غیر عمدی و بدون قصد لذت اشکال ندارد.
س) شنیدهام که میگویند گریم جزء آرایش حساب نمیشود، آیا این مطلب درست است، و گریم کردن جایز است؟
ج ) گریم ـ اگر همراه کار حرامی نباشد ـ اشکال ندارد. بنابراین، گریم مردان به وسیله مردان یا زنان به وسیله زنان اشکال ندارد.
امّا
اگر گریم زن یا مرد به وسیله نامحرم صورت بگیرد، جایز نیست. نکته دیگر آن
که هر جا «گریم» به عنوان آرایش یا آرایش و تغییر چهره برای خانمها باشد،
باید از نامحرم پوشانده شود؛ امّا اگر صرفاً برای تغییر چهره باشد، احوط
پوشاندن آن از نامحرم است.
س) در جلسات عقد و عروسی که داماد وارد میشود، تکلیف خانمهایی کهبا او نامحرم هستند چیست؟
ج ) در مقابل داماد و سایر نامحرمان باید رعایت حجاب کامل را بنمایند و فرقی بین مجلس عروسی و سایر موارد نیست.
س)
عکسهایی که در کودکی (قبل از تکلیف) گرفتهایم و مسلماً بدون حجاب و...
بوده، الان که بزرگ شدهایم، اگر نامحرم ببیند ـ مثلاً پسر خاله یا شوهر
عمه و... آیا اشکال شرعی دارد؟
ج ) اگر نامحرم بدون قصد لذت به عکسها نگاه کند مانعی ندارد و شما هم تکلیفی ندارید.
س)
در عقدها و عروسیها که معمولاً خانمها با لباسهای ویژه آن مراسم شرکت
دارند و در اکثر مواقع نیز لباسها، بدن نما است و فیلمبرداری صورت میگیرد
تکلیف ما چیست؟
ج ) اگر میدانید یا احتمال میدهید که در آینده
این فیلمها توسط افراد نامحرم مشاهده میگردد لازم است حجاب کامل خود را
موقع فیلمبرداری مراعات کنید و اگر نمیتوانید، از واقع شدن در مقابل
دوربین فیلمبرداری خودداری نمایید.
س) استفاده از کرمهای چرب
کننده، مرطوب کننده، ضد آفتاب و... بر روی دست و صورت، اگر به منظور محافظت
از پوست بکار برده شود ولو اینکه خوشبو باشد و یا باعث سفید و روشن شدن
پوست شوند؛ چه حکمی دارد؟
ج ) اگر آرایش و زینت محسوب نشود، و بوی خوش آن موجب التذاذ و تحریک نامحرم نگردد اشکال ندارد.
ولی در هر صورت بنابر احتیاط واجب، صورت را از نامحرم بپوشاند.
س) در خانواده ما رسم است که در میهمانیها همه بستگان با یکدیگر دست میدهند. دست‌دادن بدون‌قصد لذت چه صورت دارد؟
ج
) دست دادن با نامحرم، اگر چه از بستگان نزدیک مثل پسر دایی و پسر عمو
باشند، حتی بدون قصد لذت هم جایز نیست. لازم است آنها را با احکام شرعی
آشنا سازید.
س) آیا دایی یا عموی جوان میتواند دختر خواهر یا دختر برادر خود را که جوان است، ببوسد؟
ج ) اگر قصد لذت شهوانی و ریبه در کار نباشد، اشکال ندارد.
س) آیا چیدن و رنگ کردن ابرو جایز است؟
ج ) اصلاح و رنگ کردن ابرو برای خانمها اشکال ندارد؛ ولی باید از نامحرم پوشانده شود.
س) نگاه کردن به استاد مرد برای بهتر فهمیدن درس چگونه است؟
ج ) نگاه به صورت و گردن و دستهای مرد نامحرم که معمولا نمیپوشانند، بدون قصد لذت و ریبه اشکال ندارد.
س) پوشیدن جوراب نازک برای خانمها چه حکمی دارد؟
ج
) چون پوشاندن روی پا در مقابل نامحرم واجب است. بنابراین، استفاده از
جوراب نازک که پوست پا از زیر آن پیدا باشد در مقابل نامحرم جایز نیست.
س) اگر انسان با دوست دختر خود به امامزاده برود و زیارت کند، آیا زیارتش همانند دوست معمولی صحیح است؟
ج
) رفتن به زیارت امامزادگان برای کسب ثواب است. اگر انسان در مسیر کسب
ثواب، گناهی مرتکب گردد، واضح است که به پاداش مذکور نخواهد رسید و چه بسا
موجب افزایش گناه نیز بشود.
س) آیا پوشیدن لباس تنگ و کوتاه برای خانمها جایز است؟
ج
) لباس خانمها در مقابل نامحرم، باید اولاً بدن را بپوشاند و ثانیاً
بنحوی نباشد که موجب تحریک نامحرم گردد، و برجستگیهای بدن در آن ظاهر
باشد.
س) لبخند زدن هنگام صحبت با نامحرم چه حکمی دارد؟
ج )
لبخند زدن و هر کاری که در معرض تهییج نامحرم است، جایز نیست، و در حدیث
آمده که هزار سال حبس در آخرت مجازات یک کلمه شوخی با نامحرم است.
س) معاینات پزشکی که مستلزم لمس و نظر به نامحرم است چه صورت دارد؟
ج ) در صورت نبودن پزشک مماثل،به مقدار ضرورت اشکال ندارد.
س)
دانشجوی پرستاری هستم. در موقع کار در بیمارستان گاهی دستم با دست همکاران
نامحرم تماس پیدا میکند. با این که قصد و غرضی در کار نیست و کوشش خود را
برای عدم تماس انجام میدهم، آیا مرتکب گناه میشوم؟
ج ) اگر در
اثنای کار، دستتان به طور اتفاقی با همکارانتان تماس پیدا کند، اشکال
ندارد؛ ولی چنانچه بدانید این عمل به طور مکرر ـ هر چند ناخودآگاه ـ انجام
میگیرد، لازم است از دستکش و مانند آن استفاده کنید.
س) اگر کسی با نگاه کردن یا لمس دختران غیر بالغ لذت ببرد، چه صورت دارد؟
ج ) حرام است.
س) آیا لازم است حجاب را برای توریستها الزامی کنیم؟
ج
) افراد توریست، از جهت حکم فقهی حجاب، تابع دین خود هستند؛ لکن همان گونه
که ملزم به رعایت دیگر قوانین کشور هستند نباید اجازه داده شود بر خلاف
ارزشهای دینی و فرهنگی کشور اقدام کنند، و موجب اشاعه فساد و ابتذال
اخلاقی شوند.
س) آیا پوشیدن لباس آستین کوتاه برای آقایان جایز است؟
ج ) چنانچه مرد بداند زنان با قصد لذت به دستانش نگاه میکنند، احتیاط واجب پوشاندن آن است.
س) آیا پوشیدن لباس سیاه در عزای امام حسین علیه‌السلام کراهت دارد؟
ج
) پوشیدن لباس مشکی در سوگواری امام حسین علیه‌السلام از مصادیق تعظیم
شعائر و دارای رجحان شرعی است و کراهت ندارد. بسیاری از فقهای بزرگوار و
مراجع تقلید در روز عاشورا از قبای سیاه استفاده میکردند.
س) معیار لباس شهرت چیست؟
ج
) لباس شهرت، لباسی است که پوشیدن آن بخاطر رنگ، کیفیت دوخت، یا علل دیگر
مناسب نیست، بطوری که اگر آن را در برابر مردم بپوشند، توجه آنان را به خود
جلب میکند، و انگشت نما میشوند.
س) آیا لباس خانمها حتماً باید سیاه باشد؟
ج ) پوشیدن لباس سیاه واجب نیست بلکه ملاک آن است که لباس خانمها باید به رنگی نباشد که خلاف متعارف، و موجب جلب توجّه نامحرم گردد.
س) آیا پوشیدن جوراب برای خانمها لازم است؟
ج ) بلی، خانمها در برابر نامحرم باید روی پای خود را بپوشانند و در این جهت فرقی بین حال نماز و غیر نماز نیست.
س) ظاهر شدن خانمها با مانتوهای تنگ، در بیرون منزل چه حکمی دارد؟
ج ) رفت وآمد خانمها درمقابل نامحرم با لباسی‌که برجستگیهای بدن آنها را مشخص کند یا معرضیت برای فساد داشته باشد، جایز نیست.
س) آیا پزشک معالج به مریض مَحرم است؟
ج
) پزشک، به مریض محرم نیست، ولی در مواقعی که معالجه متوقف بر نگاه یا لمس
مریض است، به مقدار ضرورت میتواند نگاه یا لمس کند و در صورتی که لمس با
دستکش یا از روی حایل دیگری‌کافی باشد، لمس مستقیم جایز نیست.
س) آیا نگاه کردن نامحرم به روی پا تا مچ که در نماز، الزامی برای پوشاندن آن نیست، حرام است؟
ج
) بلی، نگاه مرد به روی پای نامحرم، حرام است و در حال نماز هم اگر خانمی
بداند که در معرض دید نامحرم است، باید روی پا تا مچ را بپوشاند.
س)
با توجّه به اینکه کلاسهای دانشجویان دختر و پسر با هم برگزار میشود،
طبعاً ناخودآگاه چشم آدم به دختران نامحرم میافتد، حکم آن چیست؟
ج ) نگاه غیر عمدی و بدون قصد لذت اشکال ندارد.
س) آیا نگاه کردن به عکسهای زنان و مردان غیر مسلمان که در کتابهای درسی به صورت نیمه عریان وجود دارد، جایز است؟
ج ) اگر با قصد لذت نباشد و مفسدهای هم به دنبال نداشته باشد، اشکال ندارد.
س) آیا نگاه کردن به دست و صورت و موهای زنان کفار جایز است؟
ج
) در صورتی که قصد لذت و خوف از وقوع در حرام نباشد، نگاه به دست و صورت و
جاهایی از بدنشان که عادت در نپوشاندن آن دارند، اشکال ندارد.
س) نگاه به نامزدم که بعداً قصد ازدواج با او را دارم، چه صورت دارد؟
ج ) تا صیغه عقد دائم یا موقّت خوانده نشده، نامزد با نامحرمان دیگر تفاوتی ندارد، و نگاه به او با قصد لذت و شهوت، جایز نیست
