پیام آیات دین وزندگی 2
1- آیه ی « والذی قدّر فهدی» بیانگر هدایت خاص است بدین مفهوم که خداوند به هر موجودی ساختمان وجودی ویژه ای بخشیده و شیوه ی هدایت خاص برای آن معین فرموده و از راه مخصوص به هدف می رساند.
2- هر موجودی سامان دهی و تقدیر خاصی دارد و هدایت هر موجودی متناسب با سامان دهی و تقدیر آن موجوداست.
3- این که خداوند مخلوقات را به سوی آن مقصدی که برای آنها معین فرموده، هدایت می کند و به پیش می برد در حیطه ی توحید در ربوبیت ( توحید افعالی می شود توحید نظری ) می باشد.
آیه دوم: انَّ فىِ خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلَافِ الَّیْلِ وَ النهََّارِ لاََیَاتٍ لّأُِوْلىِ الْأَلْبَابِ(190) آل عمران
قطعاً در آفرینش آسمان ها و زمین و آمد و شد شب و روز نشنه های روشنی برای خردمندان است
جهت مطالعه این مطلب بر روی گزینه ادامه مطلب کلیک نمایید
یام آیات درس دین و زندگی 21- آیه ی « والذی قدّر فهدی» بیانگر هدایت خاص است بدین مفهوم که خداوند به هر موجودی ساختمان وجودی ویژه ای بخشیده و شیوه ی هدایت خاص برای آن معین فرموده و از راه مخصوص به هدف می رساند.
2- هر موجودی سامان دهی و تقدیر خاصی دارد و هدایت هر موجودی متناسب با سامان دهی و تقدیر آن موجوداست.
3- این که خداوند مخلوقات را به سوی آن مقصدی که برای آنها معین فرموده، هدایت می کند و به پیش می برد در حیطه ی توحید در ربوبیت ( توحید افعالی می شود توحید نظری ) می باشد.
آیه دوم: انَّ فىِ خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلَافِ الَّیْلِ وَ النهََّارِ لاََیَاتٍ لّأُِوْلىِ الْأَلْبَابِ(190) آل عمران
قطعاً در آفرینش آسمان ها و زمین و آمد و شد شب و روز نشنه های روشنی برای خردمندان است
پیام آیه :
1- در آفرینش آسمانها و زمین و آمند وشد شب و روز، نشانه های خداشناسی برای خردمندان (اولی الالباب) است.
2- « اختلاف»: پشت سر هم آمدن
3- «الباب»: جمع لبّ به معنای خرد
آیه سوم: الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیَمًا وَ قُعُودًا وَ عَلىَ جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فىِ خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَاذَا بَاطِلًا سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ(191) آل عمران
ترجمه: کسانی که خدا را یاد می کنند در حال ایستاده و نشسته و در حالی که بر پهلوهای خود آرمیده اندو می اندیشند در آفرینش آسمانها و زمین (می گویند: ) خداوندا اینها را بیهوده نیافریده ای تو پاک و منزّهی، پس ما را از عذاب آتش نگاه دار.
پیام آیه:
1- در این آیه ویژگی های « اولی الالباب» بیان شده است:
1)« یذکرون الله قیاماً و قعوداً و علی جنوبهم» : یاد دائمی خدا
2)« و یتفکرون فی خلق السماوات والارض»: تفکر در آفرینش
3)« سبحانک»: تسبیح خداوند
4)« ربنا ما خلقت هذا باطلاً»: درک هدفمندی جهان آفرینش (حکمت الهی)
5)« فقنا عذاب النار»: ترس از عذاب دوزخ
2- قرآن کریم، نتیجه ی تفکر خردمندان در جهان خلقت را چنین منعکس می کند که آنان می گویند: « ربّنا ما خلقت هذا باطلاً سبحانک فقنا عذاب النّار» یعنی این که: اولاً، موجودات این جهان مجموعه ای غایتمند و هدفمندند و باطل و عبث آفریده نشده اند. ثانیاً، این مجموعه ی غایتمند نتیجه ی تدبیر و حکمت خدایی مدبر و حکیم است.
آیه چهارم: وَ تَرَى الجِْبَالَ تحَْسَبهَُا جَامِدَةً وَ هِىَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِى أَتْقَنَ کلَُّ شىَْءٍ إِنَّهُ خَبِیرُ بِمَا تَفْعَلُونَ(88) نمل
ترجمه: و کوه ها را می بینی و آنها را ساکن می انگاری در حالی که مانند ابرها در حرکتند این صنع خداست که هر چیزی را در کمال استواری پدید آورده و او به آن چه می کنید مسلماً آگاه است.
پیام آیه:
1- « اتقان صنع» یعنی، خداوند جهان خلقت را که صنع اوست، چنان مستحکم و دقیق آفریده است که هیچ بی نظمی در آن مشاهده نمی شود و به دقت به سوی هدف تعیین شده پیش می رود.
2- حرکت کوه ها که ناشی از حرکت پوسته ی زمین است به حرکت ابرها « مرّ السحاب» تشبیه شده است.
آیه پنجم: إِنَّا کلَُّ شىَْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ(49) قمر
ترجمه: ما هر چیزی را به اندازه آفریدیم.
پیام آیه:
1- هر یک از موجودات دارای ساماندهی به اندازه خاصی می باشد .
2- موجودات جهان براساس تقدیر و اندازه گیری خلق شده اند.
آیه ششم: خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنَّ فىِ ذَالِکَ لاََیَةً لِّلْمُؤْمِنِینَ(44)عنکبوت
ترجمه: آسمانها و زمین را هدفمند و درست آفرید همانا در این(آفرینش) نشانه برای مؤمنین است.
پیام آیه:
1- خلقت هدفدار و حکیمانه است(آسمان و زمین هدفدار خلق شده است)
2-خلقت جهان و موجودات نشانه حکمت و تدبیر خداوند برای مؤمنان است.
درس دوم
آیه اول: مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَیْنَهُمَا إِلَّا بِالحَْقِّ وَ أَجَلٍ مُّسَمًّى وَ الَّذِینَ کَفَرُواْ عَمَّا أُنذِرُواْ مُعْرِضُونَ(3)احقاف
ترجمه: [ما] آسمانها و زمین و آنچه را که میان آن دو است جز به حقّ و [تا] زمانى معیّن نیافریدیم، و کسانى که کافر شدهاند، از آنچه هشدار داده شدهاند رویگردانند. (3)
پیام آیه:
1- خلقت جهان و موجودات هدفدار و حکیمانه است.
2- خداوند برای هر موجودی اجل (مدّت) معینی قرار داده است.
3-اعراض(روی گردانی) کفار از مسئله معاد را بیان می کند
آیه دوم: یُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فىِ السَّمَاوَاتِ وَ مَا فىِ الْأَرْضِ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ وَ هُوَ عَلىَ کلُِّ شىَْءٍ قَدِیرٌ(1)تغابن
ترجمه: هر چه در آسمانها و هر چه در زمین است خدا را تسبیح مىگویند. او راست فرمانروایى و او راست سپاس و او بر هر چیزى تواناست.
پیام آیه : تمام موجودات جهان تسبیح گوی خداوند هستند.
آیه سوم: خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِالحَْقِّ وَ صَوَّرَکمُْ فَأَحْسَنَ صُوَرَکمُْ وَ إِلَیْهِ الْمَصِیرُ(3) تغابن
ترجمه: آسمانها و زمین را به حق آفریدو شما را صورتگری کرد و صورت هایتان را نیکوآراست و بازگشت به سوی اوست
پیام آیه:
1- آفریده شدن آسمانها و زمین، سخن از هدفمندی و غایتمندی آنها می باشد
2- خلقت انسان به بهترین صورت، بیانگر سرشت متعالی انسان است
3- الیه المصیر: « بازگشت انسان به سوی خداست» سخن از عبث نبودن خلقت انسان است هدفداری جهان خلقت
آیه چهارم: أَ فَغَیرَْ دِینِ اللَّهِ یَبْغُونَ وَ لَهُ أَسْلَمَ مَن فىِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعًا وَ کَرْهًا وَ إِلَیْهِ یُرْجَعُونَ(83) آل عمران
ترجمه: آیا آنها غیر از آیین خدا می جویند؟ حال آن که به فرمان اوست هرکه در آسمانها و زمین است خواه ناخواه و همه به سوی او بازگردانده می شوند.
پیام آیه:
1- هدف از خلقت را بازگشت به سوی خدا معرفی می کند؛پس، این نظام به هم پیوسته برای رفتن به سوی خدا سامان یافته است.
2- همه ی موجودات خواه نا خواه در برابر فرمان خدا تسلیم هستند.( تسلیم همگانی است.)
آیه پنجم: مَّا تَرَى فىِ خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِن تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِن فُطُور(3 ) ملک
ترجمه: نمی بینی در آفرینش [آن خدای] رحمان هیچ بی نظمی و گسستی. پس بار دیگر دیده بگردان، آیا هیچ شکافی می بینی؟
پیام آیه:
1- از نبودن خلل و شکاف در جهان خلقت سخن می گوید
2- در جهان واقعی، نظم و همکاری مستحکمی به سوی هدف حاکم است و هیچ گونه نا بسامانی در آن راه ندارد.
3-هل تری من فطور : منظور از « نبودن خلل و شکاف» در هستی این است که خداوند اجزا و اعضای جهان خلقت را طوری آفریده که هر مخلوقی بتواند به هدفی که برای آن خلق شده است، برسد و دیگران مانع او نشوند.
3- ارتباط و پیوستگی بین موجودات جهان وجود دارد و آنها کاملاً به هم پیوسته و ووابسته اند و این بیانگر نظام واحد جهانی است.
درس سوم
آیه اول: وَ لَقَدْ کَرَّمْنَا بَنی ادَمَ وَ حَمَلْنَاهُمْ فىِ الْبرَِّ وَ الْبَحْرِوَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ وَ فَضَّلْنَاهُمْ عَلىَ کَثِیرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلًا(70) اسراء
ترجمه: به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنها را در خشکی و دریا برنشاندیم. و از چیزهای پاکیزه به ایشان روزی دادیم و بر بسیاری از آفریدگان خویش برتری کاملشان بخشیدیم.
پیام آیه:
1-« ولقد کرمنا بنی ادم»: کرامت و برتری ذاتی انسان بر سایر موجودات
2- « وفضلنا هم علی کثیرٍ ممن خلقنا تفضیلاً»: بیانگر فضیلت انسان بر بسیاری از مخلوقات است.
آیه دوم: فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتىِ فَطَرَ النَّاسَ عَلَیهَْا......(30) روم
پس روى خود را با گرایش تمام به حقّ، به سوى این دین کن، با همان سرشتى که خدا مردم را بر آن سرشته است. آفرینش خداى تغییرپذیر نیست. این است همان دین پایدار، ولى بیشتر مردم نمىدانند. (30)
پیام آیه: دین الهی منطبق بر فطرت خدایی انسان.
آیه سوم: وَ نَفْسٍ وَ مَا سَوَّئهَا(7) فَأَلهَْمَهَا فجُُورَهَا وَ تَقْوَئهَا(8) شمس
ترجمه: سوگند به نفس و آن که سامانش بخشید آنگاه بدکاری و تقوایش را به او الهام کرد.
پیام آیات:
1- ناظر بر « گرایش به نیکی ها و زیبایی ها» از ودیعه های الهی در انسان است.
2-در این آیه به « نفس» و آن که سامانش داد یعنی« خداوند » سوگند یاد شده است.
3-انسان فطرتاً بر خوبی ها و بدی ها آگاهی دارد.
آیه چهارم: إِنَّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرًا وَ إِمَّا کَفُورًا(3) انسان
ترجمه: ما راه را به او نشان دادیم، یا سپاس گزار خواهد بود یا ناسپاس.
پیام آیه: 1- بیانگر قدرت اختیار انسان است، به طوری که انسان با داشتن ابزاری چون قدرت شنیدن و دیدن می تواند راه خوب را از بد تشخیص دهد.
2-انا هدیناه السبیل: هدایت ویژه ی انسان
آیه پنجم: وَ الَّذِینَ جَاهَدُواْ فِینَا لَنهَْدِیَنهَُّمْ سُبُلَنَا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ(69)عنکبوت
ترجمه: و کسانى که در راه ما کوشیدهاند، به یقین راههاى خود را بر آنان مىنماییم و در حقیقت، خدا با نیکوکاران است. (69)
پیام آیه:
1- ضرورت جهاد و تلاش در مسیر حق
2-برخورداری از هدایت در راه حق
آیه ششم: وَ لَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ(2)قیامت
ترجمه: و [باز] نه! سوگند به و جدان سرزنشگر! (2)
پیام آیه: قرآن کریم وجدان اخلاقی را نفس لوّامه یعنی نفس سرزنشگر نامیده و بدان سوگند خورده است
آیه هفتم: فَبَشِّرْ عِبَادِ(17)الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئکَ الَّذِینَ هَدَئهُمُ اللَّهُ وَ أُوْلَئکَ هُمْ أُوْلُواْ الْأَلْبَابِ(18)زمر
ترجمه: و [لى] آنان که خود را از طاغوت به دور مىدارند تا مبادا او را بپرستند و به سوى خدا بازگشتهاند آنان را مژده باد، پس بشارت ده به آن بندگان من که: (17) به سخن گوش فرامىدهند و بهترین آن را پیروى مىکنند اینانند که خدایشان راه نموده و اینانند همان خردمندان. (18)
پیام آیه:
1- ضرورت پیروی از بهترین(درست ترین) سخن ها
2- خردمندان هدایت یافته کسانی از بندگان خدا هستند که از بهترین سخن ها پیروی می کنند.
آیه هشتم: یا أَیُّهَا النَّاسُ کلُُواْ مِمَّا فىِ الْأَرْضِ حَلَالًا طَیِّبًا وَ لَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُّبِینٌ(168)إِنَّمَا یَأْمُرُکُم بِالسُّوءِ وَ الْفَحْشَاءِ وَ أَن تَقُولُواْ عَلىَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ(169)بقره
ترجمه: ای مردم از آنچه در زمین است حلال و پاکیزه را بخوریدو از وسوسه های شیطان پیروی مکنید. بدرستی که او دشمن آشکار شماست
پیام آیات:
1- « یا ایها الناس» : مخاطب آیه همه ی مردم است
2- قبل از نهی از پیروی شیطان به استفاده از روزی های حلال و پاکیزه امر شده که این بیانگر معلولیّت پیروی از وسوسه های شیطان معلول و حرام خواری علت است.(پیروی از وسوسه های شیطان معلول حرام خوری است.)
3- شیطان به عنوان دشمن آشکار انسان معرفی شده است. « انه لکم عدو مبین»
4- شیطان انسان را به سه چیز امر می کند: 1)بدی ها 2) زشت کاری ها 3) بیان چیزی در مورد خدا که به آن علم نداریم.
آیه نهم: وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْانسَانَ وَ نَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نحَْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ(16)ق
ترجمه: و ما انسان را آفریدیم وبه آنچه نفس او وسوسه می کند، آگاهیم و ما به او از رگ گردن نزدیکتر هستیم.
پیام آیه:
1- ناظر بر اینکه نفس امّاره از زمینه های انجام گناه در انسان است.( از موانع رشد و رستگاری)
2- « و نحن اقرب الیه من حبل الورید» ارتباط مفهومی دارد با بیت:
متصل تر با همه دوری به من / از نگه با چشم و ازلب با سخن
4- « و نعلم ما توسوس به نفسه» کار نفس اماره، وسوسه کردن است.
درس چهارم
ِآیه اول: اذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَئکَةِ إِنىِّ خَالِقُ بَشَرًا مِّن طِینٍ(71)فَإِذَا سَوَّیْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِى فَقَعُواْ لَهُ سَاجِدِینَ(72)ص
ترجمه : آنگاه که پروردگارت به فرشتگان گفت: من بشری از گِل خلق خواهم کرد.چون او را بیاراستم و از روح خود در او دمیدم پس برای او به سجده درآیید.
پیام آیات:
1- « انی خالق بشراً من طین»: بعد جسمانی وجود انسان که تحلیل پذیرو تغییر پذیر است.
2- « و نفخت فیه من روحی» : بعد روحانی وجود انسان که تجزیه ناپذیر و تحلیل ناپذیر است.
3- خداوند پس از این که از روح خود در انسان دمید به فرشتگان امر کرد تا بر انسان سجده کنند.
5- همه ی ارزش ها و کرامت ها در وجود انسان مربوط به اصل حقیقت وی یعنی بعد روحانی وجود اوست نه بعد جسمانی او.
آیه دوم: ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَمًا فَکَسَوْنَا الْعِظَامَ لحَْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا ءَاخَرَ فَتَبَارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الخَْالِقِینَ(14) مومنون
ترجمه: آن گاه نطفه را به صورت علقه درآوردیم. پس آن علقه را [به صورت] مضغه گردانیدیم، و آن گاه مضغه را استخوانهایى ساختیم، بعد استخوانها را با گوشتى پوشانیدیم، آن گاه [جنین را در] آفرینشى دیگر پدید آوردیم. آفرین باد بر خدا که بهترین آفرینندگان است. (14)
پیام آیه :
1- بیان مراحل خلقت انسان و اینکه انسان دارای دو بعد جسمی و روحی است.
2- منظور از خلقت دیگر خلقت روح یا بعد غیر مادی انسان است .
3- ارزش و کرامت انسان ناشی از بعد غیر مادی انسان است.
4-خلقت جسم انسان بر خلقت روح او تقدّم دارد.
درس پنجم
آیه اول: ما خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَیْنَهُمَا إِلَّا بِالحَْقِّ وَ أَجَلٍ مُّسَمًّى وَ الَّذِینَ کَفَرُواْ عَمَّا أُنذِرُواْ مُعْرِضُونَ(3)احقاف
ترجمه: که خداوند نیافریده است آسمانها و زمین را و آنچه را میان آن دو است جز به حق و سرآمدی مشخص؟
[ما] آسمانها و زمین و آنچه را که میان آن دو است جز به حقّ و [تا] زمانى معیّن نیافریدیم، و کسانى که کافر شدهاند، از آنچه هشدار داده شدهاند رویگردانند. (3)
پیام آیه:
1- خلقت جهان و موجودات هدفدار و حکیمانه است.
2-خداوند برای هر موجودی اجل (مدّت) معینی قرار داده است.
3- اعراض(روی گردانی) کفار از مسئله معاد را بیان می کند
آیه دوم: قُلْ سِیرُواْ فىِ الْأَرْضِ فَانظُرُواْ کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ یُنشِئُ النَّشْأَةَ الاَْخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلىَ کُلِّ شىَْءٍ قَدِیرٌ(20)عنکبوت
ترجمه: بگو: «در زمین بگردید و بنگرید چگونه آفرینش را آغاز کرده است سپس [باز] خداست که نشئه آخرت را پدید مىآورد خداست که بر هر چیزى تواناست.» (20)
پیام آیات:
1- امر به مطالعه و بررسی آغاز خلقت ونتیجه گیری وجود معاد یا جهان آخرت .
2- اثبات امکان (دلیل امکانی ) با تکیه بر قدرت نامحدود.
آیه سوم: خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِالحَْقِّ وَ لِتُجْزَى کلُُّ نَفْسِ بِمَا کَسَبَتْ وَ هُمْ لَا یُظْلَمُونَ(22) جاثیه
ترجمه: و خدا آسمانها و زمین را به حقّ آفریده است، و تا هر کسى به [موجب] آنچه به دست آورده پاداش یابد، و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت. (22)
پیام آیات:
1- هدفداری وحکیمانه بودن خلقت جهان یا موجودات .
2- هدف از خلقت جهان این است که هر کس پاداش آنچه را انجام داده دریافت کند.
3-ضرورت وجود معاد بر اساس حکمت وعدل الهی.
آیه چهارم: إِنَّ الَّذِینَ لَا یَرْجُونَ لِقَاءَنَا وَ رَضُواْ بِالحَْیَوةِ الدُّنْیَا وَ اطْمَأَنُّواْ بهَِا وَ الَّذِینَ هُمْ عَنْ ءَایَاتِنَا غَافِلُونَ(7)أُوْلَئکَ مَأْوَئهُمُ النَّارُ بِمَا کَانُواْ یَکْسِبُونَ(8) یونس
ترجمه: آنان که به دیدار ما امید ندارند و به زندگی دنیا راضی و خشنودند و برآن تکیه کردند و آنانی که از آیات ما غافلند آنها جایگاهشان آتش است، به خاطر کارهایی که انجام داده اند.
پیام آیات:
1- « ان الذین لایرجون لقاءنا»: غفلت از آخرت از موانع رشد و رستگاری است.
2- « ورضوا بالحیاة الدنیا و اطمأنوا بها»: رضایت دادن به دنیا و قناعت کردن بدان
3- « والذین هم عن ایاتنا غافلون»: غفلت از نشانه های نظام حکیمانه وغایتمند در جهان خلقت
4- « اولئک ما واهم النار بما کانوا یکسبون»: آثار گناه آلود دیدگاه اول و رسیدن به سرنوشت زیانبار در جهان دیگر
5- این آیات درباره ی افرادی است که مرگ را پایان زندگی می دانند و با جذب شدن به دنیا از آخرت بازمانده اند.
آیه پنجم: قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکُم بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمَالاً(103)الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیهُُمْ فىِ الحَْیَوةِ الدُّنْیَا وَ هُمْ یحَْسَبُونَ أَنهَُّمْ یحُْسِنُونَ صُنْعًا(104)أُوْلَئکَ الَّذِینَ کَفَرُواْ بَِایَاتِ رَبِّهِمْ وَ لِقَائهِ فحََبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا نُقِیمُ لهَُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَزْنًا(105)کهف
ترجمه: بگو:آیا به شما خبر دهیم که زیان کارترین(مردم) در کارها چه کسانی هستند؟ آنها که گم و تباه شد تلاش هایشان در زندگی دنیا با این حال می پندارند بهترین عملکرد را دارند. آنها کسانی هستند که کافر شدند به آیات پروردگارشان و لقای او،پس اعمالشان تباه و نابود شد و برای آنها در روز قیامت میزان و ارزشی قرار نمی دهیم.
پیام آیات:
1- ویژگی های زیانکار ترین مردم در این آیات بیان شده است: 1) کوشش آنان در زندگی به جایی نخواهد رسید.«الذین ضلّ سعیهم فی الحیاة الدنیا» 2) آنان فکر می کنند که درست عمل می کنند، اما تلاششان بی نتیجه است.« و هم یحسبون انّهم یحسنون صنعاً» 3) اگر اعمال درستی هم داشته باشند، با توجه به نوع زندگی ای که انتخاب کرده اند، فایده نخواهد داشت.4) اعمالی چنین کسانی در قیامت وزنی(ارزشی) نخواهد داشت وراه گشا نخواهد بود. « فلا نقیم لهم یوم القیامة وزناً»
2- « اولئک الذین کفروا بایات ربهم و لقائه فحبطت اعمالهم» تباه شدن اعمال نتیجه و معلول کفر به آیات الهی و آخرت است.
آیه ششم: وَ مَا هَذِهِ الْحَیَوةُ الدُّنْیَا إِلَّا لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدَّارَ الاَْخِرَةَ لَهِىَ الْحَیَوَانُ لَوْ کَانُواْ یَعْلَمُونَ(64)عنکبوت
پیام آیات:
1- زندگی دنیوی بدون معاد سرگرمی و بازی است . (لغو وبیهوده است )
2-زندگی واقعی (راستین ) در آخرت است .
3- آخرت سرای حیات وزندگی است و همه چیز در آن زنده است .
آیه هفتم: مَنْ ءَامَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الاَْخِرِ وَ عَمِلَ صَالِحًا فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لَا هُمْ یحَْزَنُونَ(69) مائده
ترجمه: هر کس به خدا و روز بازپسین ایمان آوَرَد و کار نیکو کند، پس نه بیمى بر ایشان است و نه اندوهگین خواهند شد.
پیام آیات: 1- زندگی سعادتمندانه در آخرت معلول سعی و تلاش و ایمان است.
2- ایمان به خدا و آخرت شرط قبولی سعی و تلاش و یا عمل صالح است.
3- ایجاد رشد و نشاط و تلاش فعالیت در زندگی دنیا. در سایه ایمان.
4- عدم حزن و اندوه معلول ایمان به خدا و آخرت و عمل صالح است.
درس ششم
آیه اول: اللَّهُ لَا إِلَه إِلَّا هُوَ لَیَجْمَعَنَّکُمْ إِلىَ یَوْمِ الْقِیَامَةِ لَا رَیْبَ فِیهِ وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِیثًا(87)نساء
ترجمه: الله خدایی است که هیچ معبودی جز او نیست حتماً شما را جمع می کند در روز رستاخیز که هیچ شکّی در آن نیست و چه کسی از خداوند راستگوتر است.
پیام آیه :
1-« لیجمعنکم الی یوم القیامة لا ریب فیه» : معاد امری حتمی الوقوع و تخلف ناپذیر است.
2- خداوند در وعده ای که به انسان ها می دهد، راست گوست و قیامت حتماً رخ خواهد داد. « و من اصدق من الله حدیثاً»
3- « الله لا اله الّا هو»: توحید ذاتی و توحید عملی
آیه دوم: أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاکُمْ عَبَثًا وَ أَنَّکُمْ إِلَیْنَا لَا تُرْجَعُونَ(115)مومنون
ترجمه: آیا پنداشته اید که شما را بیهوده آفریده ایم و شما به سوی ما بازگردانده نمی شوید؟
پیام آیه:
1- خداوند انسان ها را عبث نیافریده بلکه خلقت آنها هدف دار بوده است.
2- همه ی انسان ها به پیشگاه خداوند بازمی گردند.
3-بیانگر ضرورت معاد در پرتو حکمت الهی است.
آیه سوم: وَ مَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَیْنهَُمَا بَاطِلًا ذَالِکَ ظَنُّ الَّذِینَ کَفَرُواْ فَوَیْلٌ لِّلَّذِینَ کَفَرُواْ مِنَ النَّارِ(27) أَمْ نَجْعَلُ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ کَالْمُفْسِدینَ فِی الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقینَ کَالْفُجَّارِ (28)ص
ترجمه: و ما آسمان و زمین و آنچه را میان آنهاست بیهوده خلق نکردیم این گمان کسانی است که کافر شده ند پس وای بر کافران از آتش
پیام آیه:
1- خداوند موجودات جهان را باطل نیافریده بلکه خلقت آنها هدف دار بوده است.
2- «ذلک ظنُّ الذین کفروا» : کافران گمان می کنند که جهان بی هدف خلق شده است. 3- بیانگر ضرورت معاد در پرتو حکمت الهی است.
آیه چهارم: أَمْ نجَْعَلُ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ کاَلْمُفْسِدِینَ فىِ الْأَرْضِ أَمْ نجَْعَلُ الْمُتَّقِینَ کاَلْفُجَّارِ(28)
ترجمه: آیا کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند همچون مفسدان در زمین قرار می دهیم؟ یا پرهیزکاران همچون بدکاران قرارمی دهیم؟
پیام آیه:
1- سرنوشت مؤمنان با کافران متفاوت خواهد بود و خداوند یکسان با آنها رفتار نخواهد کرد.
2- بیانگر ضرورت معاد در پرتو عدل الهی است.
درس هفتم
آیه اول: حَتىَّ إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ(99)لَعَلىِّ أَعْمَلُ صَالِحًا فِیمَا تَرَکْتُ کلاََّ إِنَّهَا کلَِمَةٌ هُوَ قَائلُهَا وَ مِن وَرَائهِم بَرْزَخٌ إِلىَ یَوْمِ یُبْعَثُونَ(100)مومنون
ترجمه: آنگاه که مرگ یکی از آنها برسد می گوید: پروردگارا! مرا (به زندگی) بازگردانید شاید عمل صالحی انجام دهم آنچه را در گذشته ترک کرده ام هرگز! این صرفاً سخنی است که او می گوید در حالی که پیش روی آنها برزخ و فاصله ای است تا روزی که برانگیخته شوند.
پیام آیات:
1- بین مرگ و قیامت (یوم یبعثون) فاصله ای وجود دارد که به آن عالم برزخ می گویند. برزخ در لغت به معنای فاصله و حایل میان دو چیز است.
2- یکی از ویژگی های عالم آن است که قدرت درک و آگاهی انسانها افزون می گردد.
3- عبارت«رب ارجعون لعلی اعمل صالحاً فیما ترکت» ویژگی دیگر عالم آن است که برزخ دوره ی عمل نیست و از دست انسان کاری برنمی آید.
آیه دوم: انَّ الَّذِینَ تَوَفَّئهُمُ الْمَلَئکَةُ ظَالِمِى أَنفُسِهِمْ قَالُواْ فِیمَ کُنتُمْ قَالُواْ کُنَّا مُسْتَضْعَفِینَ فىِ الْأَرْضِ قَالُواْ أَ لَمْ تَکُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةً فَتهَُاجِرُواْ فِیهَا فَأُوْلَئکَ مَأْوَئهُمْ جَهَنَّمُ وَ سَاءَتْ مَصِیرًا(97) نساء
ترجمه: همانا کسانی که ملائکه جانشان را می گیرند در حالی که ستم کار به خویش اند، (ملائکه) می گویند: درچه حال بودید؟ می گویند: ما در زمین از مستضعفان بودیم. (ملائکه) می گویند: مگر زمین خدا وسیع نبود تا درآن مهاجرت کنید؟ پس جایگاه آنها دوزخ است و (دوزخ) بد سرانجامی است.
پیام ایه:
1- پس از مرگ، فعالیت های حیاتی بدن متوقف می شود، اما فرشتگان روح انسانها را توفّی می کنند، یعنی روح انسانها را به طور تمام و کامل دریافت می کنند.
2- این آیه بیانگر گفت و گوی ظالمین با ملائکه که بلافاصله پس از مرگ در عالم برزخ است که نشان می دهد در عالم برزخ روح همچنان فعالیت آگاهانه ی خویش را ادامه می دهد. اولین سوال فرشتگان از ظالمین در عالم برزخ که در چه حال بودید؟
3- « قالوا کنّا مستضعفین فی الارض» پاسخ ظالمان به فرشتگان در عالم برزخ است که می گویند ما در زمین از مستضعفان بودیم.
5- در پاسخ این که ظالمان خود را مستضعف و ناتوان در زمین می شمرند فرشتگان به آنها می گویند: مگر زمین خدا وسیع نبود تا درآن مهاجرت کنید؟ دومین سؤال فرشتگان از ظالمان در عالم برزخ
آیه سوم: الَّذِینَ تَتَوَفَّئهُمُ الْمَلَئکَةُ طَیِّبِینَ یَقُولُونَ سَلَامٌ عَلَیْکُمُ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ(32) نحل
ترجمه: آنان که فرشتگان دریافتشان می کنند در حالی که پاکیزه اند به آنها می گویند: سلام برشما، وارد بهشت شوید به خاطر اعمالی که انجام می دادید.
پیام آیه:
1- پاکان پس از مرگ با سلام فرشتگان در عالم برزخ مواجه می شوند.
2-«سلام علیکم ادخلوا الجنة بما کنتم تعملون»: اولین سخن فرشتگان در عالم برزخ به پاکان
3- مقصود از « الجنة» در این آیه بهشت برزخی است.
4- بخشی از پاداش و جزای مردم در عالم برزخ داده می شود
5- توجّه: برای پاکان از فعل « تتوفّاهم» استفاده شده و برای ظالمان «توفّاهم » به کار رفته است.
6- بکار رفتن کلمه توفی غیر مادی بودن روح را ثابت می کند.
آیه چهارم: فَوَقَاهُ اللَّهُ سَیَِّاتِ مَا مَکَرُواْ وَ حَاقَ بَِالِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذَابِ(45)النَّارُ یُعْرَضُونَ عَلَیهَْا غُدُوًّا وَ عَشِیًّا وَ یَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُواْ ءَالَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ(46) غافر
ترجمه: پس خدا او را حفظ کرد از بدی های نیرنگ آنان و احاطه کرد آل فرعون را بدترین عذاب آنان برآتش عرضه می شوند هر بامداد و شامگاه و آنگاه که قیامت برپاشود (فرمان می رسد) وارد کنید آل فرعون را در شدید ترین عذاب
پیام آیات:
1- « وقاه بال فرعون سوء العذاب» مربوط به غرق شدن فرعونیان است.
2- « النار یعرضون علیها غدواً و عشیاً» در ارتباط با جهنم برزخی است. بخشی از جزای مردم در عالم برزخ داده می شود بدین ترتیب کافران در « جهنم برزخی» روزگار می گذرانند.
3- « ویوم تقوم الساعة » : یکی از نامهای روز قیامت است.
4- « ادخلوا آل فرعون اشد العذاب» : جهنم اخروی
آیه پنجم: إِنَّا نحَْنُ نُحْىِ الْمَوْتىَ وَ نَکْتُبُ مَا قَدَّمُواْ وَ ءَاثَرَهُمْ .(12) یس
ترجمه: همانا ما مردگان را زنده می کنیم و اعمالی را که پیش فرستاده اند و آثار بعدی آنها را ثبت می کنیم.
پیام آیه:
1- « انا نحن نحی الموتی» اشاره دارد به زنده شدن مردگان پس از نفخ صور دوم
2- « ما قدموا » : اعمال ما تقدم که پرونده ی آنها با مرگ بسته می شود
3- « و ءاثرهم» : اعمال ما تأخر که در برزخ همچنان باعث تغییر در پرونده ی اعمال انسان می شود.
آیه ششم: ینَبأ الْانسَانُ یَوْمَئذِ بِمَا قَدَّمَ وَ أَخَّرَ(13)قیامت
ترجمه: در آن روز انسان باخبر می شود و از آنچه پیش فرستاده و آنچه پس از خود کسب کرده است
پیام آیه:
1- مقصود از « یومئذ» روز قیامت است.
2- عبارت« ما قدم » اشاره دارد به اعمال ما تقدّم
3- عبارت« وأخر» اشاره دارد به اعمال ما تأخّر که در برزخ باعث تغییر در پرونده ی اعمال آدمی می شوند
4- آگاهی انسان از اعمالش مربوط به مرحله دوم قیامت است
درس هشتم
آیه اول: وَ نُفِخَ فىِ الصُّورِ فَصَعِقَ مَن فىِ السَّمَاوَاتِ وَ مَن فىِ الْأَرْضِ إِلَّا مَن شَاءَ اللَّهُ ثمَُّ نُفِخَ فِیهِ أُخْرَى فَإِذَا هُمْ قِیَامٌ یَنظُرُونَ(68)وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبهَِّا وَ وُضِعَ الْکِتَابُ وَ جِاْىءَ بِالنَّبِیِّنَ وَ الشهَُّدَاءِ وَ قُضىَِ بَیْنهَُم بِالْحَقِّ وَ هُمْ لَا یُظْلَمُونَ(69)زمر
ترجمه : و در صور (شیپور) دمیده می شود پس بیهوش می شود هر که در آسمانها و هر که در زمین است مگر کسی که خدا بخواهد پس بار دیگر در آن دمیده شود پس آنان ایستاده می نگرند و زمین به نور پروردگارش روشن می شود و کتاب قرار داشته می شود و پیامبران و گواهان آورده شوند و میان آنها به حق داوری می شود و به ایشان ستم نمی شود و هرکس که بطور کامل دریافت می کند آنچه را انجام داده است و او (خدا) به آنچه انجام می دهد آگاه تر است
پیام آیات:
1- برپایی قیامت دارای دو مرحله است که هر مرحله ی آن با نفخ صور آغاز می شود
2- .« فصعق من فی السماوات...........»بعد از نفخ صور اول « مرحله ی اول قیامت » همه ی اهل آسمانها و زمین مدهوش می شوند غیر از کسانی که خدا خواسته است3- با نفخ صور اول بساط حیات انسان و سایر موجودات برچیده می شود
4- « و نفخ فیه اخری » : با نفخ صور دوم مرحله ی دوم قیامت آغاز می شودکه شامل وقایع زیر است.
1) « ثم نفخ فیه اخری»: نفخ صور دوم
2) « فإذا هم قیام ینظرون»: زنده شدن انسانها
3) « و آشرقت الأرض بنور ربّها »: روشن شدن زمین به نور خدا ( یعنی حقیقت وقایعی که بر زمین گذشته مشخص می شود)
4) « و وضع الکتاب»: برپا شدن دادگاه عدل الهی و دادن نامه ی اعمال
5) « جای ء بالنبیین و الشهداء»: حضور شاهدان و گواهان (پیامبران وامامان- فرشتگان الهی – اعضای بدن)
6) « و قضی بینهم بالحق و هم لا یظلمون»: قضاوت بر معیار حق
آیه دوم: وَ نَضَعُ الْمَوَازِینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقِیَمَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیًْا وَ إِن کَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ أَتَیْنَا بِهَا وَ کَفَى بِنَا حَاسِبِینَ(47) انبیاء
ترجمه: ما ترازوهای دادگری را در روز قیامت برپا می کنیم پس به هیچ کس کمترین ستمی نشود و (عمل انسان ) اگر به اندازه ی دانه خردلی باشد آن را بیاوریم و ما برای حسابرسی کافی هستیم
پیام آیه: 1- بیانگر قضاوت بر معیار حق در مرحله ی دوم قیامت است
2-خود خدا برای حسابرسی اعمال کافی است.
3-بیانگر ضرورت معاد
آیه سوم : فَأَمَّا مَنْ أُوتىَِ کِتَابَهُ بِیَمِینِهِ فَیَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَءُواْ کِتَابِیَهْ(19)حاقه
پیام آیه:
1- در قیامت پرونده اعمال درستکاران بدست راست آنان داده می شود.
2- صالحین یا نیکوکاران در خواست قرائت یا خواندن نامه عمل خودرا از دیگران دارند
آیه چهارم: وَ أَمَّا مَنْ أُوتىَِ کِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَیَقُولُ یَالَیْتَنىِ لَمْ أُوتَ کِتَابِیَهْ(25)حاقه
پیام آیه: 1- در قیامت پرونده اعمال مجرمین بدست چپ آنان داده می شود.
2- مجرمین در قیامت آرزویمی کنند که کاش نامه عمل به آنان داده نمی شد.
آیه پنجم: وَ الْوَزْنُ یَوْمَئذٍ الْحَقُّ (8) اعراف
ترجمه: سنجش کردن در آن روز بر اساس حق است.
پیام آیه : معیار و وسیله ی سنجش اعمال حق است یعنی به میزانی که اعمال مشتمل بر حق باشد ارزشمند و سنگین است و در غیر این صورت سبک خواهد بود و وزنی نخواهد داشت.
آیه ششم: مِنهَْا خَلَقْنَاکُمْ وَ فِیهَا نُعِیدُکُمْ وَ مِنهَْا نخُْرِجُکُمْ تَارَةً أُخْرَى(55)طه
ترجمه: شما را از آن (زمین) خلق کردیم و به آن بازمی گردانیم و شما را بار دیگر از آن خارج می کنیم
پیام آیه :
1-پدیده مطرح در آیه خاک وموضوع مطرح در آن معاد است (از خاک به خاک و دوباره از خاک )
2- بیانگر زنده شدن انسان ها در قیامت و اشارهبه مرحله دوم قیامت دارد.
3- از دلایل امکانی معاد است یا امکان وجود معاد را ثابت می کند .
4-« ومنها نخرجکم تارة اخری»: خروج انسانها از زمین در قیامت مربوط به مرحله ی دوم و پس از نفخ صور دوم می باشد
درس نه
آیه اول: وَ سِیقَ الَّذِینَ کَفَرُواْ إِلىَ جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتىَّ إِذَا جَاءُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَ قَالَ لَهُمْ خَزَنَتهَُا أَ لَمْ یَأْتِکُمْ رُسُلٌ مِّنکُمْ یَتْلُونَ عَلَیْکُمْ ءَایَاتِ رَبِّکُمْ وَ یُنذِرُونَکُمْ لِقَاءَ یَوْمِکُمْ هَاذَا قَالُواْ بَلىَ وَ لَکِنْ حَقَّتْ کلَِمَةُ الْعَذَابِ عَلىَ الْکَفِرِینَ(71)زمر
ترجمه: و کسانی که کافر شدند رانده شوند به سوی جهنم گروه گروه چون بدانجا رسند درهای آن گشوده شود و نگهبانان (دوزخ) به آنها می گویند: آیا رسولانی از خودتان برایتان نیامدند که آیات پروردگارتان بخوانندو ملاقات این روز را به شما هشدار دهند؟
می گویند: آری اما فرمان عذاب مسلّم شده است برکافران
پیام آیات: 1- جهنم دارای چندین در(هفت در) است که راه های ورود گروه های مختلف جهنمیان است
2- بیانگر حضور دسته جمعی کنار در پیشگاه خدا.
3-اقرار بر صدق وعده پیامبران در ملاقات پروردگار
آیه دوم: قِیلَ ادْخُلُواْ أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَلِدِینَ فِیهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبرِِّینَ(72)زمر
گفته شود: داخل شوید از درهای جهنم جاودانه درآن بمانیم چه بد جایگاهی است جایگاه متکبّران
پیام آیه:
1- « قیل ادخلواو أبواب جهنم خالدین فیها»منظور از جهنم اخروی است.
2- جهنم جایگاه کفار متکبر
آیه سوم: وَ سِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْاْ رَبهَُّمْ إِلىَ الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتىَّ إِذَا جَاءُوهَا وَ فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَ قَالَ لهَُمْ خَزَنَتهَُا سَلَامٌ عَلَیْکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَلِدِینَ(73)زمر
ترجمه: و آنان را که از پروردگارشان پروا کردند گروه گروه به سوی بهشت می برند چون بدانجا رسند در حالی که درهای بهشت گشوده می شوند و نگهبانان (بهشت) به آنان می گویند: سلام برشما! پاک شدید داخل (بهشت) شوید و جاودانه در آن بمانید
پیام آیات:
1- بهشت دارای چند در (هشت در) است که راههای ورود گروه های مختلف بهشتیان است
2- سخن نگهبانان بهشت به متقین این است که : « سلام برشما پاک شدیدداخل شوید و جاودانه در آن بمانید.»
3- بهشتیان پس از ورود بهشت خداوند را ستایش می کنند و به خاطر اینکه به وعده اش درباره ی آنها عمل کرد و آنها را وارث بهشت گردانید.
4-برای بهشتیان عبارت« و فتحت أبوابها » به کار رفته در حالی که برای جهنمیان از عبارت فتحت أبوابها استفاده شده است «واو» در عبارت « و فتحت أبوابها» واو حالیه است که نشانده ی این موضوع است که بهشت در حال استقبال از بهشتیان است و هنگامی که متقین به بهشت می رسند درهای آنرا به روی خود گشوده می یابند
آیه چهارم: وَ قَالُواْ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَ أَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَیْثُ نَشَاءُ فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ(74)زمر
ترجمه : وآنها می گویند: ستایش مخصوص خدایی است که به وعده ی خویش درباره ی ما عمل کرد و زمین را به ما میراث داد که در بهشت جای گیریم در هر جا که بخواهیم چه خوب است پاداش عمل کنندگان
آیه پنجم: فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ(7)وَ مَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ(8) زلزال
ترجمه: پس هر که به اندازه ی ذره ای نیکی کند آن را می بیند و هرکس به اندازه ی ذره ای بدی کند آن را می بیند
پیام آیات:
1- پاداش و کیفر در روز قیامت صورت حقیقی عمل انسان است
3- درعرصه ی قیامت تصویر اعمال انسان یا گزارشی از عمل انسان نمایش داده نمی شود بلکه خود عمل نمایان می شود و هر کس عین عمل خود را می بیند(یره )
درس ده
آیه اول: فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنهُْمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شَاوِرْهُمْ فىِ الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلىَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یحُِبُّ الْمُتَوَکلِِّینَ(159) آل عمران
ترجمه: (ای پیامبر)پس به (برکت ) رحمت الهی در برابر آنان نرم و مهربان شدی و اگر درشت خو و سنگدل بودی از اطراف تو پراکنده می شدند پس از آنها درگذر و برای آنها آمرزش بطلب و با آنها در کارها مشورت کن و چون تصمیم گرفتی برخدا توکل کن همانا خداوند توکل کنندگان را دوست دارد.
پیام ایه:
1- عبارت « فبما رحمة من اللله لنت لهم» بیانگر صفت نرم خویی و مهربانی در پیامبر اسلام(ص) می باشدکه آن را از رحمت الهی می داند
2- عبارت « و لو کنت فظا غلیظ القلب لانفضوا من حولک» بیانگر این موضوع است که درشت خویی و سنگدلی موجب پراکنده و دورشدن افراد از اطراف انسان می شود
3- خداوند به پیامبر(ص) می فرماید: پس از مشورت با دیگران و انتخاب بهترین راه برخدا توکل کن.(مشورت می شود عزم می شود توکل)
4- توکل به جای تعقل نیست بلکه کمک کننده ی به آنهاست
آیه دوم: وَ تَوَکَّلْ عَلىَ الْحَىِّ الَّذِى لَا یَمُوتُ وَ سَبِّحْ بحَِمْدِهِ وَ کَفَى بِهِ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِیرًا(58)فرقان
پیام ایه :
1- لزوم توکل بر کسی که نمی میرد.
2-آگاهی خداوند به عملکرد وگناه بندگان برای توکل به او کافی است .
آیه سوم: وَ لَئنِ سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ قُلْ أَ فَرَءَیْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرَادَنىَِ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ کَشِفَاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرَادَنىِ بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِکَاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبىَِاللَّهُ عَلَیْهِ یَتَوَکَّلُ الْمُتَوَکلُِّونَ(38)زمر
ترجمه: و اگر از آنها بپرسید چه کسی آسمانها و زمین را آفریده ؟ حتماً می گویند: خدا بگو: چه می گویید درباره ی آنچه جز خدا می خوانید اگر خدا خواهد که به من گزندی رسد آیا آنان دورکننده ی گزنده ی او هستند؟ یا اگر رحمتی برای من خواهد آیا آنان بازدارنده ی رحمت او هستند؟ بگو: خدا برایم کافی است همه ی اهل توکل تنها بر او توکل می کنند.
پیام آیه:
1- طبق آیه ی مذکور تنها بر خدا می توان توکل کرد زیرا:
1)خالق آسمانها و زمین فقط خداست.
2)اگر خدا بخواهد به کسی آسیبی برسد، هیچ کس نمی تواند او را بازدارد.«او ارادنی برحمة هل هنّ ممسکات رحمته»
4)قدرت مطلق و تصمیم گیرنده ی مطلق در عالم خداست.
5) ارتباط داشتن با خدا برای رسیدن به نتیجه، کافی است و با اعتماد به اوست که کارها و تلاش های انسان به نتیجه می رسد.«قل حسبی الله علیه یتوکل المتوکلون»
2-دربرابر اراده ی خدا تمام عوامل مؤثر، تأثیرگذاری خود را از دست می دهند.
3- آیه، بیانگر مبانی توکل بر خداست.
درس یازده
آیه اول: وَ مِنَ النَّاسِ مَن یَتَّخِذُ مِن دُونِ اللَّهِ أَندَادًا یحُِبُّونهَُمْ کَحُبِّ اللَّهِ وَ الَّذِینَ ءَامَنُواْ أَشَدُّ حُبًّا لِّلَّهِ (165)بقره
ترجمه : و بعضی از مردم همتایانی به جای خدا می گیرند و آنها را همچون خدا دوست می دارنداما آنان که ایمان دارند به خدا محبّت بیشتری دارند.
پیام آیه:
1- عبارت « یحبونهم کحب الله»: شرک عملی
2- از ویژگی های مومنان این است که به خدا محبّت بیشتری دارند.« اشد حباً لله»
3- عبارت« اشد حبّاً لله»: اصل تولّی
4- قرآن کریم اساس و پایه ی دین داری را محبّت و عشق به خدا می داند.
آیه دوم: قُلْ إِن کُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونىِ یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ وَ یَغْفِرْ لَکمُْ ذُنُوبَکمُْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ(31) آل عمران
ترجمه: بگو: اگر خدا را دوست می دارید از من پیروی کنید تا خدا شما را دوست بدارد و گناهانتان را ببخشدو خدا آمرزنده ی مهربان است .
پیام آیه:
1- دوستی انسان با خدا: پیروی از رسول: دوستی خدا با انسان: بخشش گناهان
2- کسی که خدا را دوست دارد باید از پیامبر خدا پیروی کند.
3- آیه بیانگر توحید عملی است
4- ارتباط معنایی دارد با حدیث امام صادق (ع) با مضمون: «ما احب الله من عصاه»
5- ارتباط معنایی دارد با شعر منسوب به امام صادق(ع) با مضمون« خدا را نافرمانی کنی و اظهار دوستی با او نمایی؟»
6- باینگر« پیروی از خداوند» از آثار محبت به خداست.
آیه سوم: لا تجَِدُ قَوْمًا یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الاَْخِرِ یُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ کَانُواْ ءَابَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتهَُمْ (22)مجادله
ترجمه: مردمی را نیابی که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند در حالی که دوستی کنند با کسانی که با خدا ورسولش دشمنی کرده اند گرچه آنان پدرانشان باشند یا فرزندان یا برادران یا خویشان آنها
پیام آیه:
1- بیانگر «بیزاری و تنفر از باطل و دشمنان خدا» از آثار محبت به خداست.
2- از ویژگی های مؤمنان این است که با دشمنان خدا دوستی نمی کنند،هر چند پدران یا فرزندان یا خویشان آنها باشند.
3- در رابطه با اصل تبرّی می باشد.
آیه چهارم: قَدْ کاَنَتْ لَکُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فىِ إِبْرَاهِیمَ وَ الَّذِینَ مَعَهُ إِذْ قَالُواْ لِقَوْمهِِمْ إِنَّا بُرَءَ ؤُاْ مِنکُمْ وَ مِمَّا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ کَفَرْنَا بِکمُْ وَ بَدَا بَیْنَنَا وَ بَیْنَکُمُ الْعَدَاوَةُ وَ الْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتىَ تُؤْمِنُواْ بِاللَّهِ وَحْدَهُ (4) ممتحنه
ترجمه: همانا که برای شما نمونه ی نیکویی بود در ابراهیم و کسانی که با او بودند در آن هنگام که به قوم خود گفتند: به حقیقت که ما از شما بیزاریم و از آنچه که به جزخدا عبادت می کنید. نسبت به شما کافریم و آشکار شده است بین ما و شما دشمنی و کینه ی همیشگی تا آن زمان که به خدای یگانه ایمان بیاورید
پیام آیه:
1- بیانگر « مبارزه با دشمنان خدا» از آثار محبت به خداست. « و بدا بیننا و بینکم العداوة و البغضاء»
2- مقام الگو و اسوه بودن حضرت ابراهیم(ع) و پیروان او به او علت برائت جستن از قوم کافر و معبودان آنهاست.
3- در رابطه با اصل تبرّی است « انا برءاء منکم و مما تعبدون من دون الله»
درس دوازده
آیه اول: قُلْ مَنْ حَرَّمَ زینَةَ اللَّهِ الَّتی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا خالِصَةً یَوْمَ الْقِیامَةِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ (32) اعراف
ترجمه: [اى پیامبر] بگو: «زیورهایى را که خدا براى بندگانش پدید آورده، و [نیز] روزیهاى پاکیزه را چه کسى حرام گردانیده؟» بگو: «این [نعمتها] در زندگى دنیا براى کسانى است که ایمان آوردهاند و روز قیامت [نیز] خاصّ آنان مىباشد.» این گونه آیات [خود] را براى گروهى که مىدانند به روشنى بیان مىکنیم.
پیام آیه: 1- آراستگی وزیبا دوستی مورد تایید عقل وفطرت وآیات و روایات است.
2-زینت ها ولذت های دنیوی در دنیا برای مومنین قرارداده شده ودر قیامت مخصوص مومنین است
آیه دوم: قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبىَِّ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنهَْا وَ مَا بَطَنَ وَ الْاثْمَ وَ الْبَغْىَ بِغَیرِْ الْحَقِّ وَ أَن تُشرِْکُواْ بِاللَّهِ مَا لَمْ یُنزَِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَ أَن تَقُولُواْ عَلىَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ(33)اعراف
ترجمه: بگو پروردگارم تنها زشت کاری ها را حرام کرده است چه آشکار و چه پنهان و گناه و تجاوز به ناحق را و این که چیزی را شریک خدا سازید که دلیلی برای آن نازل نکرده و این که به خدا نسبت دهید چیزی را که نمی دانید
پیام ایه:
1- خداوند زشت کاری آشکار وپنهان را حرام کرده است.
2- عدم رعایت اعتدال در استفاده از زینت ها ونعمت های دنیوی موجبات حرام وزشتکاری را فراهم می کند.
3-در این آیه گناه ، تجاوزگری یا سرکشی ،شرک بخدا وگفتن سخن بدون علم در مورد خداوند حرام شمرده شده است .
آیه سوم: یَابَنىِ ءَادَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَیْکمُْ لِبَاسًا یُوَارِى سَوْءَاتِکُمْ وَ رِیشًا وَ لِبَاسُ التَّقْوَى ذَالِکَ خَیرٌْ ذَالِکَ مِنْ ءَایَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ(26)اعراف
پیام آیه :
1- لباس ظاهری علاوه بر پوشاندن معایب انسان سبب زیبایی وزینت نیز می باشد.
2- لباس باطنی تقوی است که بهتر از لباس ظاهری است ومعایب اخلاقی ودرونی انسان را می پوشاند .
درس سیزدهم
آیه اول: قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّواْ مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَ یحَْفَظُواْ فُرُوجَهُمْ ذَالِکَ أَزْکىَ لهَُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرُ بِمَا یَصْنَعُونَ(30)وَ قُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَرِهِنَّ وَ یحَْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَ لْیَضْرِبْنَ بخُِمُرِهِنَّ عَلىَ جُیُوبهِِنَّ (31) نور
ترجمه: به مردان با ایمان بگو:چشمان خود را کنترل کنند و دامان خود را (ازگناه) حفظ نمایند که این برای آنها پاک تر است همانا خدا به آنچه انجام می دهند آگاه است و به زنان مؤمن بگو:چشمان خود را کنترل کنند و دامان خود را (ازگناه) حفظ نمایند و زینت های خود را آشکار نگردانند مگر آنچه نمایان(مانند گردی صورت) و روسری های خود را بر روی سینه و گریبان خویش بیندازند.
پیام آیات:
1-دستور به کنترل نگاه به نامحرم هم در مورد مردان مطرح شده و هم در مورد زنان، البته امر به کنترل نگاه در مردان مقدم بر زنان بیان گردیده است «قل للمؤمنین یغضوا......قل للمؤمنات یغضضن.......»
2- قبل از حفظ دامان ازگناه، ابتدا به کنترل گناه امر شده است.«یغضوا من ابصارهم و یحفظوا فروجهم»
3- «ولایبدین زینتهن الا ما ظهر منها» بیانگر حرمت آشکار کردن زینت های پنهان در زنان می باشد.(طبق حدیث امام کاظم(ع) جز چهره و دست تا مچ سایر قسمت های بدن زن باید از نامحرم پوشیده شود.)
4-«ولیضربن بخمرهنّ علی جیوبهنّ»:زنان باید حجاب خود را به گونه ای تنظیم کنند که علاوه بر موی سر، گریبان و گردن آنها را هم بپوشاند.
آیه دوم : یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنینَ یُدْنینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ ذلِکَ أَدْنى أَنْ یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحیماً
ترجمه: ای پیامبر بگو به همسران و دخترانت و زنان مومن پوشش خود را به خود نزدیک سازند،این کار از این جهت بهتر است که [به عفاف] شناخته شوند تا مورد اذیّت قرار نگیرندوخدا آمرزنده ی مهربان است.
پیام آیه:
1- این پوشش سبب می شود که زن به عفاف و پاکی شناخته شود و افراد بی بندوبار، که اسیر هوی و هوس خود هستند، در مقابل چنین زنی احساس حقارت کرده و به خود اجازه ی تعرّض به او را ندهند.«ذلک ادنی ان یعرفن فلایوذین»
درس چهاردهم
آیه اول: وَ اعْتَصِمُواْ بحَِبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَ لَا تَفَرَّقُواْ وَ اذْکُرُواْ نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَینَْ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَ کُنتُمْ عَلىَ شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَکُم مِّنهَْا کَذَالِکَ یُبَینُِّ اللَّهُ لَکُمْ ءَایَاتِهِ لَعَلَّکمُْ تهَْتَدُونَ(103) آل عمران
ترجمه: و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید، و نعمت خدا برخود به یادآرید آنگاه که دشمنان(یکدیگر)بودید پس او میان دل های شما الفت ایجاد کرد تا به لطف او (بایکدیگر) برادر شدید و برکنار پرتگاه آتش بودید که شمارا از آن رهانید. این گونه خداوند نشانه های خود را برای شما روشن می کند شاید هدایت شوید.
پیام آیه:
1-پس از رعایت تقوای الهی، خداوند مؤمنان را به وحدت فرا می خواند و از تفرقه نهی می کند.
2- جامعه ی اسلامی باید با تکیه بر محور توحید و یکتاپرستی اتحاد خود را حفظ کند.«واعتصموا بحبل الله و لاتفرقوا»
3- عبارت « واعتصموا بحبل الله»: توحید عملی
4-«واذکروا نعمة الله علیکم اذ کنتم اعداء فالّف بین قلوبکم»: قرآن کریم برای آن که اثر معجزه ی آسای اسلام را در ایجاد وحدت بیان کند مسلمانان را به یاد دشمنی هایی که پیش از اسلام داشتند، می اندازد
آیه دوم: وَ لْتَکُن مِّنکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلىَ الخَْیرِْ وَ یَأْمُرُونَ بِالمَْعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَ أُوْلَئکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ(104)آل عمران
ترجمه : و باید از شما مردمی پدید آید که به نیکی دعوت نمایند و به کارهای پسندیده امر کنند و از کارهای ناپسند بازدارند و آنها هستند که رستگارند.
پیام آیه:
ا- قرآن کریم پس از سفارش به تقوا و وحدت، از دو وظیفه ی مهم اجتماعی سخن می گوید(1- دعوت به نیکی 2- امر به معروف ونهی از منکر)
2- قرآن از مؤمنان می خواهد که یکدیگر را به خیر و نیکی دعوت کنند و مانع ترک واجبات و ارتکاب گناهان در جامعه شوند.
3- وظیفه ی امر به معروف و نهی از منکر فقط بر دوش عده ی خاصی نیست و همه ی مردم مسئولند، امّا باید گروه خاصی برای انجام این وظیفه ی مهم اجتماعی تشکیل شود.
4- قبل از امر به معروف و نهی از منکر به «دعوت به نیکی» امر شده زیرا« دعوت به نیکی» به مثابه ی پیش گیری و امر به معروف و نهی از منکر به مثابه ی درمان مشکلات اجتماعی است.
آیه سوم: وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَ یُقِیمُونَ الصَّلَوةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکَوةَ وَ یُطِیعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُوْلَئکَ سَیرَْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ(71) توبه
پیام آیه :
1- مردان وزنان با ایمان بر یکدیگر ولایت ( حق سرپرستی ) دارند.
2- امر به معروف و نهی از منکر معلول حق ولایت مومنین بر یکدیگر ست .
3- وظیفه ( ویژگی ) مومنان ، امر به معروف و نهی از منکر، به پاداشتن نماز وپرداخت زکات واطاعت از خدا وزسول معرفی شده است.
4-برخورداری از رحمت خداوند معلول اطاعت از خداو ورسول و عمل به وظیفه امر به معروف و نهی از منکر، پاداشتن نماز وپرداخت زکات است.
آیه چهارم: کُنتُمْ خَیرَْ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ .......(110) آل عمران
پیام آیه :
1- مسلمانان بهترین امّت معرفی شده اند(مهاجر وانصار)
2- برتری مسلمانان بر دیگرملت ها به جهت امر به معروف و نهی از منکر وایمان به خداست.
درس پانزدهم
آیه اول : إِنَّمَا الصَّدَقَتُ لِلْفُقَرَاءِ وَ الْمَسَاکِینِ وَ الْعَمِلِینَ عَلَیهَْا وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبهُُمْ وَ فىِ الرِّقَابِ وَ الْغَرِمِینَ وَ فىِ سَبِیلِ اللَّهِ وَ ابْنِ السَّبِیلِ فَرِیضَةً مِّنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ(60) توبه
ترجمه: همانا صدقات(زکات) برای فقیران و بینوایان و کارکنان گردآوری آن و تألیف قلب ها و آزاد کردن بردگان و(پرداخت قرض) بدهکاران و در راه خدا و آن کسی که در راه مانده فریضه ای است از جانب خدا و خداوند دانای حکیم است
پیام آیه:
1- مقصود از «صدقات» در این آیه زکات می باشد که نوعی انفاق واجب است
2- موارد مصرف زکات(8مورد):
1)فقراء 2) مساکین 3 ) کارکنان گردآوری زکات 4) تألیف قلب ها 5)آزاد کردن بردگان 6) غرامت دیدگان
7) در راه خدا 8) در راه ماندگان
3- عبارت « فریضة من الله»: پرداخت زکات واجب است
آیه دوم: وَ اعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شىَْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِى الْقُرْبىَ وَ الْیَتَامَى وَ الْمَسَاکِینِ وَ ابْنِ السَّبِیل(41) انفال
و بدانید هر گونه غنیمتی به دست آورید یک پنجم آن برای خداست و برای پیامبر و برای خویشاوندان(پیامبر) و یتیمان و بینوایان و در راه ماندگان
پیام آیه:
1- این آیه در رابطه با مصارف خمس است که نوعی انفاق واجب می باشد
2- توجه: مساکین و ابن السبیل(در راه ماندگان) از موارد مصرف مشترک خمس و زکات می باشد
آیه سوم: یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ ذَرُواْ مَا بَقِىَ مِنَ الرِّبَواْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ(278)فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْبٍ مِّنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِن تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِکُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَ لَا تُظْلَمُونَ(279)بقره
ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده اید از خدا پروا کنید و آنچه از ربا باقی می ماند را رها کنید اگر مؤمن هستید پس اگر چنین نکردید با خدا و رسولش اعلان جنگ دهید پس اگر توبه کنید سرمایه هایتان ازآن خودتان نه ستم می کنید و نه ستم می بینید
پیام آیات:
1- خداوند در این آیه، مؤمنان را خطاب قرار می دهد و آنان را به ترک ربا امر می کند
2- معامله ی ربوی(همراه با ربا) همسان با جنگ با خدا و رسول بیان گردیده است
4- در صورت توبه از ربا و ترک آن استفاده از اصل سرمایه جایز است.
درس شانزدهم
آیه اول: وَ إِذَا سَأَلَکَ عِبَادِى عَنىِّ فَإِنىِّ قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُواْ لى وَ لْیُؤْمِنُواْ بىِ لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ(186) بقره
ترجمه: و هر گاه بندگان من، از تو در باره من بپرسند، [بگو] من نزدیکم، و دعاى دعاکننده را- به هنگامى که مرا بخواند- اجابت مىکنم، پس [آنان] باید فرمان مرا گردن نهند و به من ایمان آورند، باشد که راه یابند. (186)
پیام آیات :
1-اجابت در خواست دعا کنندگان به جهت نزدیک بودن خداوند به بندگان مومن است .
2-شرط اجابت دعا، ایمان واقعی به خداوند می باشد.
3-ایمان به خدا ودعا به درگاه او سبب رشد انسان می شود.
آیه دوم: یاَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اسْتَعِینُواْ بِالصَّبرِْ وَ الصَّلَوةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابرِِینَ(153) بقره
ترجمه: اى کسانى که ایمان آوردهاید، از شکیبایى و نماز یارى جویید زیرا خدا با شکیبایان است. (153)
پیام آیات :
1- امر به یاری خواستن از خداوند به وسیله صبر (روزه) ونماز .
2-خداوند یاور صابران (نمازگزاران وروزه داران ) است .
آیه سوم: یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلىَ الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ(183) بقره
ترجمه: اى کسانى که ایمان آوردهاید، روزه بر شما مقرر شده است، همان گونه که بر کسانى که پیش از شما [بودند] مقرر شده بود، باشد که پرهیزگارى کنید. (183)
پیام آیات :
1- روزه فریضه واجب است .
2- روزه بر مسلمان وامت های پیشین (سایر ادیان ) واجب بوده است .
3-فلسفه روزه از نظر قرآن کسب تقوی می باشد.
آیه چهارم: اتْلُ مَا أُوحِىَ إِلَیْکَ مِنَ الْکِتَابِ وَ أَقِمِ الصَّلَوةَ إِنَّ الصَّلَوةَ تَنهَْى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنکَرِ وَ لَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبرَُ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ(45)عنکبوت
ترجمه: آنچه از کتاب به سوى تو وحى شده است بخوان، و نماز را برپا دار، که نماز از کار زشت و ناپسند بازمىدارد، و قطعاً یاد خدا بالاتر است، و خدا مىداند چه مىکنید. (45)
پیام آیات :
1- از جمله وظایف پیامبر تلاوت آیات الهی وبرپاداشتن نماز است .
2-نماز عامل بازدارنده از فحشا وزشتی است.
2- مهمترین اثر یا فایده نماز ، یاد خداست
